Derwydd: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
B canrifoedd a Delweddau, replaced: 18fed ganrif18g, [[File: → [[Delwedd: using AWB
Llinell 5:
== Tystiolaeth ==
=== Awduron Groeg a Rhufeinig ===
[[FileDelwedd:Romans murdering Druids and burning their groves cropped.jpg|thumbbawd|Yr ymosodiad ar [[Ynys Môn]] gan fyddin Rufeinig dan [[Gaius Suetonius Paulinus|Suetonius Paulinus]]]]
Ceir y cyfeiriad cyntaf at y ''Druridae'' gan awduron Groegaidd megis [[Soton o Alexandria]], a ddyfynnir gan [[Diogenes Laertius]] yn yr ail ganrif CCC. Cyfeiria nifer o awduron Rhufeinig at ''druides'', yn arbennig gan [[Iŵl Cesar]] yn ei lyfr ''[[Commentarii de Bello Gallico]]''. Dywed fod llawer o ddarpar-dderwyddon o [[Gâl]] yn cael eu gyrru i Brydain i'w haddysgu. Dywed awduron eraill megis [[Diodorus Siculus]] a [[Strabo]] fod y dosbarth offeiriadol Celtaidd yn cynnwys Derwyddon, [[bardd (Celtaidd)|bardi]] (beirdd) a [[Vates]] (Ofyddion). Dywed Diodorus Siculus a rhai awduron eraill eu bod yn aberthu bodau dynol i'r duwiau.
 
Llinell 24:
== Derwyddon diweddar ==
 
Ym [[1649]], mynegodd yr hynafiaethydd [[John Aubrey]]'r farn mai'r derwyddon oedd yn gyfrifol am adeiladu [[Côr y Cewri]]. Mae'r farn honno dal yn boblogaidd heddiw, ac mae derwyddon modern yn cynnal defodau yno ar y dydd hwyaf o'r flwyddyn. Dechreuodd diddordeb gynyddu yn y derwyddon yn y [[18fed ganrif18g]], gyda [[William Stukeley]] a chyfrol [[Henry Rowlands (Hynafiaethydd)|Henry Rowlands]], ''[[Mona Antiqua Restaurata]]'' yn ddylanwadol iawn. Efallai mai'r prif ddylanwad oedd [[Iolo Morganwg]]. Cyhoeddwyd nifer o lyfrau yn cynnwys deunydd Iolo ar ôl ei farwolaeth, er enghraifft ''[[Barddas]]'' (dwy gyfrol: 1862, 1874). Honnai'r awdur ei fod yn gasgliad o destunau hynafol beirdd ar athroniaeth dderwyddol y Cymry, er y credir bellach mai ffugiadau Iolo ei hun yw'r rhan fwyaf. Gelwir gradd uchaf aelodau [[Gorsedd y Beirdd]] yn "dderwyddon".
 
== Cyfeiriadau ==