Loch Garman: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Dim crynodeb golygu
B →‎top: canrifoedd a Delweddau, replaced: 20fed ganrif20g, 19eg ganrif19g (2) using AWB
Llinell 1:
[[Delwedd:Selskar Abbey, Wexford, Ireland.jpg‎|de|thumbbawd|240px|Adfeilion Abaty Selskar.]]
Prif dref [[Swydd Wexford]] yn ne-ddwyrain [[Gweriniaeth Iwerddon]] yw '''Loch Garman''' ([[Saesneg]]: ''Wexford''). Saif heb fod ymhell o borthladd [[Rosslare]], ar ochr ddeheuol aber [[Afon Slaney]]. Roedd y boblogaeth yn 2006 yn 18,163.
 
Sefydlwyd y dref gan y [[Llychlynwyr]] tua OC 800; daw'r enw Saesneg o'r [[Hen Norseg]] ''Veisafjǫrðr'' neu ''Waes Fiord''. Ffôdd [[Gruffudd ap Cynan]] yma am loches ar ôl colli [[Brwydr Bron yr Erw]]. Yn [[1169]], cipiwyd y dref gan [[Dermot MacMurrough]] a'i gyngheiriad [[Norman]]aidd [[Robert Fitz-Stephen]], mab [[Nest ferch Rhys ap Tewdwr]]. Yn y Canol Oesoedd, roedd yn sefydliad Seisnig, ac roedd hen ffurf o Saesneg a adwaenid fel "Yola" yn cael ei siarad yno hyd y [[19eg ganrif19g]].
 
Cipiwyd y dref gan fyddin [[Oliver Cromwell]] yn [[1649]]; llosgwyd rhan helaeth o'r dref a lladdwyd llawer o'r trigolion. Yn ystod [[Gwrthryfel Gwyddelig 1798]], cipiwyd y dref gan y gwrthryfelwyr.
 
Brodorion o Loch Garman oedd teulu Redmond, fu a rhan bwysig yng ngwleidyddiaeth Iwerddon yn y [[19eg ganrif19g]] a dechrau'r [[20fed ganrif20g]]. Y mwyaf adnabyddus ohonynt yw [[John Redmond]], a ddaeth yn arweimydd [[Y Blaid Seneddol Wyddelig]]. Cynhelir Gŵyl Opera yno bob hydref.
 
[[Categori:Daearyddiaeth Swydd Wexford]]