Montréal: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

 

Ail ddinas [[Canada]] a dinas fwyaf rhanbarth [[Québec (talaith)|Québec]] yw '''Montréal''' ({{iaith-en|Montreal}}). Hon yw'r ddinas [[Ffrangeg]] fwyaf yng [[Gogledd America|Ngogledd America]], a'r ail ddinas Ffrangeg yn y byd ar ôl [[Paris]]. Yn ôl Cyfrifiad Canada 2001, mae ganddi 1,583,590 o drigolion, tra bod 3,635,700 o bobl yn byw yn [[Montréal Fawr]] (amcangyfrif 2005). Lleolir Montréal ar ynys ([[Ynys Montréal]]) yng nghanol [[Afon St Lawrence]] yn ne-orllewin [[Québec (talaith)|Québec]], tua 1600 km i'r gorllewin o [[Cefnfor Iwerydd|Gefnfor Iwerydd]].

 

== Hanes ==

Mae'r ddinas yn dyddio i gyfnod cyn i Ewropeaid wladychu Canada: pan gyrhaeddodd yr Ewropeaid cyntaf, wedi'u harwain gan y fforiwr Llydaweg [[Jacques Cartier]], Ynys Montréal yn [[1535]], roedd pentref [[Iroquois]] [[Hochelaga]] yno yn barod. Mae'r wladfa Ffrangeg gyntaf (Ville-Marie) ar yr ynys yn dyddio i [[1642]]. Cwympodd y dref i ddwylo byddin Prydain yn [[1760]]. Ffynnodd y ddinas fel canolfan y fasnach ffwr yn y blynyddoedd wedyn. Cafodd ei hymgorffori fel dinas ym [[1832]], gan dyfu fel canolfan ddiwydiannol yn hanner cynta'r 19eg ganrif. Heddiw mae'r ddinas yn ganolfan fasnachol, ddiwydiannol, ddiwylliannol ac ariannol. Mae'n ddinas amlddiwylliannol hefyd: tra bod mwyafrif y boblogaeth (69%) yn Ganadaidd Ffrangeg o ran iaith a diwylliant, mae tua 12% yn Ganadaidd Saesneg a'r gweddill (19%) yn perthyn i wahanol ddiwylliannau ([[Eidaleg]], [[Arabeg]], [[Sbaeneg]], [[Tsieineeg]] a [[Groeg]]). Mae rhan fwyaf trigolion y ddinas yn ddwyieithog mewn Ffrangeg a Saesneg (o leiaf). Cynhaliwyd yr arddangosfa [[Expo]] yn y ddinas ym [[1967]], a'r [[Gemau Olympaidd]] yno ym [[1976]].