Fersiwn yn ôl 09:31, 17 Hydref 2016 golygu 86.165.31.103 (sgwrs) Dim crynodeb golygu ← Cymharer â'r fersiwn gynt		Fersiwn yn ôl 13:24, 9 Ionawr 2017 golygu dadwneud BOT-Twm Crys (sgwrs \| cyfraniadau) Botiau 819,356 golygiad B →‎top: canrifoedd a Delweddau, replaced: 20fed ganrif → 20g, 19eg ganrif → 19g, 18fed ganrif → 18g using AWB Cymharer â'r fersiwn dilynol →
Llinell 1: Darn [[cerddoriaeth glasurol]] Gorllewinol, mewn pedwar symudiad neu ran fel rheol, yw '''symffoni'''. Datblygodd y symffoni [[clasur\|glasurol]] o ganol y [[~~18fed ganrif~~18g]] ymlaen yn nwylo [[cyfansoddwr\|cyfansoddwyr]] fel [[Joseph Haydn]] a [[Mozart]]. Roedd y symudiad cyntaf yn gyflym ac ar ffurf [[sonata]], yr ail yn araf a mynegol, y trydydd yn ''[[minuet]]'' a ''[[trio]]'', a'r pedwerydd yn gyflym. Ymestynodd [[Beethoven]] ystod emosiynol a thechnegol y symffoni gan ychwanegu [[corws]] a chantorion unigol yn ei Nawfed Symffoni. Gyda'r [[Rhamantiaeth\|Mudiad Rhamantaidd]] yn y [[~~19eg ganrif~~19g]] a chyfansoddwyr fel [[Schubert]], [[Schumann]], [[Johannes Brahms]], [[Mendelssohn]], [[Dvořák]] a [[Tchaikovsky]], tyfodd y symffoni i fod yn un o ffurfiau blaenaf a mwyaf poblogaidd y traddodiad Clasurol. Ar ddiwedd y ganrif honno a dechrau'r [[20fed ganrif\|ugeinfed]], daeth cyfansoddwyr fel [[Anton Bruckner]] a [[Gustav Mahler]] â datblygiadau newydd ym maint a chynnwys y symffoni. Arbrofai Mahler yn arbennig gyda symffonïau marweddog, thematig, i'w perfformio gan [[cerddorfa\|gerddorfeydd]] mawr; mil o leisiau yn achos ei 8fed Symffoni, er enghraifft. Llinell 7: Ond gyda chyfansoddwyr fel [[Sibelius]] troes y symffoni'n fwy cryno, mwy pur yn ei helfennau a llai cyfyng ei strwythr: symffoni un symudiad yw 7fed Symffoni Sibelius er enghraifft. Yn ail hanner yr [[~~20fed ganrif~~20g]] cafwyd amrywiaeth mawr ym myd y symffoni, o gerddoriaeth dra-[[moderniaeth\|fodern]] [[Dmitri Shostakovich]] i arddulliau arbrofol, minimalaidd y to newydd. {{eginyn cerddoriaeth}}

Symffoni: Gwahaniaeth rhwng fersiynau