Brwydr Garn Goch: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Dechrau Erthygl ar Frwydr Garn Goch |
Ychwanegwyd Lluniau |
||
Llinell 1:
[[Delwedd:Cofeb Brwydr Garn Goch ac Abertawe yn y Cefndir.jpg|bawd|Cofeb Brwydr Garn Goch ac Abertawe yn y Cefndir]]
== Cefndir ==
Gwladychwyd rhannau o Gymru, gan gynnwys Penrhyn Gŵyr, gan werinwyr Normanaidd yn ystod yr unfed ganrif ar ddeg. Erbyn 1106 'roedd brenin Lloegr, Harri I, yn ddigon eofn yng Nghymru i roddi Gŵyr yn anrheg i Iarll Warwick, a hynny heb oresgyn y tir. Er brwydro ffyrnig erbyn ugeiniau'r ddeuddegfed ganrif, daeth Gruffydd ap Rhys i gytundeb â Harri I a bu heddwch.
Llinell 22 ⟶ 24:
=== Cofeb Garn Goch ===
[[Delwedd:Cofeb Brwydr Garn Goch.jpg|chwith|bawd|Cofeb Brwydr Garn Goch]]
Yn 1985 sicrhawyd bod cofeb yng Ngarn Goch. Cloddiwyd carreg enfawr o chwarel yng Nghwm Gwendraeth a threfnwyd i'r fyddin diriogaethol ei chludo i'r fan. Mae oddeutu traean ohoni o dan y ddaear. Gwelir cen yn tyfu drosti erbyn hyn. Gerllaw hefyd mae'r cofnod ar lechi sydd yn nodi'r hanes. Daeth y ddwy lechen o fwrdd snwcer yng ngharchar Abertawe, eu glanhau, eu cerfio a'u cludo'n ddiogel i'r fan.
Llinell 27 ⟶ 30:
=== Coffau Cyfoes ===
[[Delwedd:Coffad Brwydr Garn Goch Ionawr y Cyntaf 2013.jpg|bawd|Coffad Brwydr Garn Goch Ionawr y Cyntaf 2013]]
Cedwir lleoliad y maen yn lân drwy dorri'r gwair a phlannu cenin pedr.
| |||