Iudaea: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Porius1 (sgwrs | cyfraniadau) BDim crynodeb golygu |
Porius1 (sgwrs | cyfraniadau) BDim crynodeb golygu |
||
Llinell 5:
Cyrhaeddodd y Rhufeiniaid i'r ardal yn [[63 CC]], pan fu'r cadfridog [[Pompeius Magnus]] yn ymgyrchu yno. Am gyfnod bu Judea yn deyrnas dan benarglwyddiaeth Rhufain; o [[40 CC]] hyd [[4 CC]] roedd yn rhan o deyrnas [[Herod Fawr]]. Yn dilyn ei farwolaeth ef, rhannwyd ei deyrnas, gyda rheolwr pob rhan yn dwyn y teitl [[tertrarch]] ("rheolwr dros bedwaredd ran"). Tetrach Judea oedd mab Herod Fawr, [[Herod Archelaus]], ond yn [[6]] OC diorseddwyd ef gan yr ymerawdwr [[Augustus]] yn dilyn apêl iddo gan ddeiliaid Herod.
Cyfunwyd Judea gyda [[Samaria]] ac [[Idumea]] i greu talaith Rufeinig Iudaea. Bu nifer o wrthryfeloedd yn erbyn y Rhufeiniaid, yn cynnwys y [[Gwrthryfel Iddewig Mawr]] ([[66]]-[[70]]), [[Rhyfel Kitos]]([[115]]-[[117]]) a gwrthryfel [[Simon
Roedd y dalaith yn un o'r ychydig daleithiau Rhufeinig oedd yn cael ei llywodraethu gan Rufeiniwr o radd ecwestraidd, un radd gymdeithasol yn is na'r llywodraethwyr o radd seneddol yn y taleithiau eraill. Un o'r llywodraethwyr oedd [[Pontius Pilat]], o [[26]] hyd [[36]].
| |||