Cynulliad Gogledd Iwerddon: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
ehangu: aelodau ac etholiad 2017
4
Llinell 73:
 
==Aelodau==
Manylwyd ar aelodaeth y Cynulliad yn Neddf Gogledd Iwerddon 1998. Yn wreiddiol roedd gan y Cynulliad 108 aelod (MLAs) a etholwyd o 18 etholaeth wyth-aelod. Yn dilyn y ''Assembly Members (Reduction of Numbers) Act (Northern Ireland) 2016'', cafwyd gostyngwydgostyngiad yn nifer yr aelodau ymhob etholaeth o 6 i 5.<ref>{{cite web|url=http://www.legislation.gov.uk/nia/2016/29|title=Assembly Members (Reduction of Numbers) Act (Northern Ireland) 2016|publisher=}}</ref> Felly, pan gynhalwydgynhaliwyd Etholiad Cyffredinol Gogledd Iwerddon ym Mawrth 2017, roedd cyfanswm o 90 aelod.<ref>{{cite web|url=http://www.bbc.com/news/uk-northern-ireland-politics-35555322|title=Stormont election: How results are calculated and reported|date=23 Chwefror 2017|publisher=|via=www.bbc.com}}</ref>
 
{{Wide image|NI Assembly seat share by designation cy.svg|700px|Canran y seddi yn etholiad Mawrth 2017, gan Genedlaetholwyr, Unoliaethwyr ac Eraill.|800px|left}}
 
==Etholiad Cyffredinol Gogledd Iwerddon 2017==
Cynhaliwyd yr etholiad ar 2 Mawrth 2017. Yn gefndir i hyn roedd [[Refferendwm y Deyrnas Unedig ar aelodaeth o'r Undeb Ewropeaidd, 2016|Refferendwm Brexit]], pan bleidleisiodd mwyafrif pobl Gogledd Iwerddon dros aros yn yr UE. Galwyd yr etholiad yn dilyn ymddiswyddiad Dirprwy brifBrif Weinidod y Cynulliad, sef [[Martin McGuinessMcGuinness]] ([[Sinn Féin]]) oherwydd ei iechyd ac mewn protest oherwydd sgandal 'Ymgyrch y Gwres Adnewyddadwy' dan arweiniad yrgan Unoliaethwyr. Gan nad apryntiwydapwyntiwyd neb yn ei le gan y cenedlaetholwyr, roedd yn rhaid, yn ôl y Ddeddf, galwalw etholiad. Hwn oedd y 6ed etholiad ers ail-sefydlu'r Cynulliad yn 1998.
 
Mae'r etholiad hon yn garreg filltir bwysig yng ngwleidyddiaeth Gogledd Iwerddon gan ei bod y tro cyntaf i'r Cenedlaetholwyr ethol mwy o aelodau na'r Unoliaethwyr. Etholwyd 28 DUP a 10 UUP yn rhoi cyfanswm o 38 o Unoliaethwyr; etholwyd 27 aelod o Sinn Féin a 12 SDLP yn rhoi cyfanswm o 39 aelod.
 
{{clirio}}