Yr Antarctig: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
John Jones (sgwrs | cyfraniadau)
ehangu
B clean up
Llinell 19:
|}
 
'''Yr Antarctig''' yw [[cyfandir]] mwyaf deheuol [[y Ddaear]], ac mae'n cynnwys [[Pegwn y De|Pegwn y De daearyddol]]. Fe'i lleolir, felly, yn [[Hemisffer y De]] - i'r de o Gylch yr Antartig, gyda [[Cefnfor y De|Chefnfor y De]] yn ei amgylchynu. Caiff ei reoli dan amodau [[Cytundeb yr Antarctig]]. Ceir [[iâ]] dros 98% ohono a hwnnw'n 1.9 &nbsp;km (1.2 &nbsp;mi; 6,200 tr) o drwch, ar gyfartaledd.<ref name="Bedmap2">{{cite journal |author=British Antarctic Survey |title=Bedmap2: improved ice bed, surface and thickness datasets for Antarctica |journal=The Cryosphere journal |page=390 |url=http://www.the-cryosphere.net/7/375/2013/tc-7-375-2013.pdf |format=PDF |accessdate=6 Ionawr 2014}}</ref> ceir ychydig o dir yn y rhan gogleddol eithaf.
 
Mae ei [[arwynebedd]] yn 14,000,000 kilometr sgwâr (5,400,000 milltir sgwâr), a'r cyfandir hwn yw'r 5ed mwyaf: ar ôl [[Asia]], [[Affrica]], [[gogledd America]] a [[De America]]. Mewn cymhariaeth mae Antartica oddeutu dwywaith yn fwy nag [[Awstralia]].
 
Ar gyfartaledd yrAntartig yw'r cyfandir oeraf, sychaf a mwyaf gwyntog. Mae cyfartaledd ei uchter (uwch y môr) yn uwch nag unrhyw gyfandir arall.<ref>{{cite web |authors=National Satellite, Data, and Information Service |title=National Geophysical Data Center |publisher=Government of the United States |url=http://www.ngdc.noaa.gov/mgg/image/2minrelief.html |accessdate=9 Mehefin 2006 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20060613001502/http://www.ngdc.noaa.gov/mgg/image/2minrelief.html |archivedate=13 Mehefin 2006 |deadurl=no}}</ref> Gellir diffion Antarctig yn "ddiffeithwch", gyda glawiad o ddim ond 200 &nbsp;mm (8 mod) ar yr arfordir a llai nahynny i fewn i'r tir mawr.<ref>{{cite web |last=Joyce |first=C. Alan |date=18 January 2007 |title=The World at a Glance: Surprising Facts |work=The World Almanac |url=http://www.worldalmanac.com/blog/2007/01/the_world_at_a_glance_surprisi.html |accessdate=7 February 2009 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090304001123/http://www.worldalmanac.com/blog/2007/01/the_world_at_a_glance_surprisi.html |archivedate=4 Mawrth 2009 |deadurl=no}}</ref> Mae'r tymheredd yn amrywio: gostyngodd i −89.2&nbsp;°C (−128.6&nbsp;°F) ychydig yn ôl, ond mae'r tymheredd fel arfer rhwng yn y trydych chwarter (y chwarter oeraf o'r flwyddyn) yn −63&nbsp;°C (−81&nbsp;°F).
 
Yn 2016 roedd 135 o bobl yn byw yno'n barhaol, ond ceir rhwng 1,000 a 5,000 yn byw yno'n achlysurol: y rhan fwyaf yn y gorsafoedd ymchwil. mae'r rhan fwyaf yn wyddonwyr sy'n astudio [[algae]], [[bacteria]], [[ffwng]], [[planhigyn|planhigion]], [[protist]]a, ac anifeiliaid fel [[chwanen|chwain]], [[nematode]]au, [[pengwin|pengwiniaid]]iaid, [[morlo|morloi]]i a tardigradau.
 
== Dolenni allanol ==
Llinell 35:
{{Rhanbarthau'r Ddaear}}
{{eginyn daearyddiaeth}}
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
[[Categori:Yr Antarctig| ]]