John Josiah Guest: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Derbyniodd ei addysg yn Ysgol Ramadeg [[Bridgenorth]], Swydd Amwythig ac yn [[Ysgol Trefynwy]].

 

*Charlotte Maria Guest (1834 - 1902)

*Ivor Bertie Guest, Barwn 1af Wimborne (1835-1914); tad AS [[Caerdydd (etholaeth seneddol)|Caerdydd]] [[Ivor Churchill Guest]] a [[Christian Henry Charles Guest]] AS [[Penfro a Hwlffordd (etholaeth Seneddol)|Penfro a Hwylffordd]]

Ar farwolaeth ei dad ym 1807 etifeddodd John ran ei dad yng Ngwaith Haearn Dowlais gan ddod yn berchennog mwyafrifol y gwaith ym 1815 a'i llwyr berchennog ym 1849. Llwyddodd i gynyddu allbwn y cwmni yn sylweddol o 5 mil tunnell o haearn ym 1806 i 75 mil tunnell ym 1849. O ganol y 1830au i ddiwedd y 1840au roedd gwaith Dowlais ar ei hanterth. Erbyn 1845 roedd yno deunaw ffwrnais (y nifer cyfartalog ar gyfer gwaith haearn oedd tri), gyda phob un yn cynhyrchu dros gant o dunelli bob wythnos. Roedd y safle yn cwmpasu 40 erw a'r gweithlu yn rhifo mwy na saith mil. Cafodd ail waith, ''Gwaith Ifor'' (wedi ei enwi ar ôl ei fab hynaf ei godi ym 1839 ar gost o £ 47,000. Gan fod y rhwydwaith rheilffyrdd yn ehangu trwy'r byd llwyddodd y cwmni i ennill contractau ym Mhrydain a thu hwnt, yn arbennig yn yr [[Almaen]], [[Rwsia]], ac [[Unol Daleithiau America]]. Ym 1844, er enghraifft, enillwyd archeb ddigynsail am 50,000 o dunelli o gledrau i Rwsia.

 

 

Roedd ei ddiddordebau busnes yn cynnwys pyllau glo yn Fforest y Ddena ac ef oedd cadeirydd cyntaf Cwmni Rheilffordd Cwm Taf. Roedd hefyd yn dirfeddiannwr gydag ystadau yn [[Drenewydd yn Notais|Nhrenewydd yn Notais]] a Canford Manor ger Wimborne, [[Swydd Dorset]]<ref>“Guest, Sir (Josiah) John, first baronet (1785–1852),” Angela V. John yn Oxford Dictionary of National Biography, ed. H. C. G. Matthew and Brian Harrison (Oxford: OUP, 2004); online ed., ed. Lawrence Goldman, May 2008, [http://www.oxforddnb.com/view/article/11716] adalwyd 1 Medi, 2015 trwy docyn darllenydd LLG</ref>

{{Bocs ymgeisydd etholiad gyda dolen plaid|

|plaid = Y Blaid Ryddfrydol (DU)

|pleidleisiau = 1,590

|canran = 29.4

{{Bocs ymgeisydd etholiad gyda dolen plaid|

|plaid =Y Blaid Ryddfrydol (DU)

|pleidleisiau = 309

|canran = 69.6

Yn ystod [[Gwrthryfel y gweithwyr ym Merthyr Tudful]], yr oedd Guest, yn amlwg, ar ochr y meistri a ''chyfraith a threfn''; ond mae'n debyg ei fod yn ychydig mwy cymedrol na rhai o'i gyd feistri megis [[William Crawshay II]] a oedd am ddangos ''y gwrthwynebiad mwyaf pendant i'r gweithredoedd anghyfreithiol'' a [[Crawshay Bailey]] a oedd yn addo ''mentro fy mywyd yn hytrach na cholli fy eiddo'' ac yn addo defnyddio holl rym y wlad ar y gwrthryfelwyr pe na baent yn ildio a dychwelyd i'w llefydd gwaith; yr oedd Guest yn argymell eu bod yn dychwelyd i'w cartrefi ac yn ddwys ystyried ffurf amgenach o fynegi eu hanghydfod. Yn ôl rhai adroddiadau o'r wasg ar ddiwrnod olaf y terfysg fe arbedwyd cyflafan pan safodd Guest rhwng y milwyr a'r protestwyr gan sicrhau nad oedd modd i'r milwyr saethu heb ei ladd ef a gan sicrhau amddiffyn hawliau'r gweithwyr pe baent yn ymwasgaru.<ref>The Cardiff and Merthyr Guardian Glamorgan Monmouth and Brecon Gazette, 4 Rhagfyr 1852, ''The Death of Sir Josiah John Guest'' [http://papuraunewydd.llyfrgell.cymru/view/3090410/3090413/29/] adalwyd 1 Medi, 2015</ref>

 

 

==Marwolaeth==

{{diwedd-bocs}}

{{Rheoli awdurdod}}

{{DEFAULTSORT:Guest, John Josiah}}

[[Categori:Aelodau Seneddol y Deyrnas Unedig]]

[[Categori:Aelodau Seneddol Cymru 1832-1835]]

[[Categori:Rhyddfrydiaeth]]

[[Categori:Pobl addysgwyd yn Ysgol Trefynwy]]