William Hazell: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
B →Bywgraffiad: canrifoedd a Delweddau, replaced: [[File: → [[Delwedd: using AWB |
B clean up |
||
Llinell 16:
Mae busnes cydweithredol yn fusnes ble mae'r gweithwyr yn berchenogion ar y cwmni ac yn cael pleidleisio ar sut mae rheoli yn hytrach na chyfranddalwyr. Bu nifer fawr o fentrau cydweithredol trwy dde Cymru yn ystod hanner cyntaf yr ugeinfed ganrif.
Ym 1954 ysgrifennodd lyfr, ''The Gleaming Vision'', sef hanes Cymdeithas Gydweithredol Ynysybŵl. Mae’n cofnodi’r modd yr aeth pobl gyffredin ati i drefnu agweddau economaidd a chymdeithasol ar eu bywydau gan ddarparu gwasanaethau cydweithredol ar gyfer eu cymuned. Mae clawr y lyfr, yn dwyn y slogan, ''“Yet Before Us Gleams the Vision of the Coming Brotherhood”''.
==Bywgraffiad==
Llinell 25:
Ryfel y Boer]]. Ail briododd y tad yn nes ymlaen ond roedd y llysfam yn angharedig a gadawodd William am dde Cymru. Yn 16 oed, yn y flwyddyn 1906, dechreuodd weithio ym mhwll glo ''Lady Windsor'' yn Ynysybŵl.
Priododd ferch leol, Deborah Elizabeth Pask, ym 1910 a chawsant 6 o blant ac yn ôl pob sôn fe’i ystyriwyd yn ŵr a thad da.<ref
== Mudiad Cydweithredol==
[[Delwedd:Ynysybwl High Street - geograph.org.uk - 564593.jpg|250px|bawd|Ynysybŵl: y Stryd Fawr heddiw.]]
Pan gyrhaeddodd Hazell dde Cymru roedd ymwybyddiaeth gwleidyddol y dosbarth gweithiol ar gynnydd. Cefnwyd yn gynyddol ar y [[Plaid Ryddfrydol (DU)|Blaid Ryddfrydol]] a thyfodd y mudiad llafur. Codwyd cangen o’r Blaid Lafur Annibynnol (I.L.P.) yn Ynysybŵl ym 1906 ac ar yr un pryd daeth Cyfrinfa Pwll Lady Windsor yn llawer fwy sosialaidd.
Cafwyd cyfarfodydd cyhoeddus gwleidyddol poblogaidd gydag anerchiadau gan ffigyrau megis [[John McLean]] a [[Sylvia Pankhurst]].
Llinell 35:
Pan daeth yn llywydd y Gymdeithas Gydweithredol ym 1935, roedd ganddi 3,345 o aelodau gyda gwerthiant yn llai na £160,000. Pan bu farw ym 1964 roedd gan y Gymdeithas dros 20,000 o aelodau gyda gwerthiant o dros £2 filiwm.
Yn ei anterth roedd gan y mundiad Cydweithredol 300,000 o aelodau trwy dde Cymru gyda Chymdeithas Gydweithredol Ynysybŵl yn fenter a oedd yn gynnwys: cigydd, nwyddau tŷ, asiantaeth teithio, caffi, adeiladu, peintio ac addurno, peirianyddiaeth moduron, trin gwallt, teganau, trysio teledu a radio, esgdiau, optegydd, trefnu angladdau, chwaraeon, unedau ystafell ymolchi, gyda chanolfannau dosbarthu bara a llaeth.
Cyhoeddodd Hazel doreth o erthyglau (400 o leiaf). Roedd o flaen ei amser o ran cwestiynau cyfartaledd rhyw ac amgylcheddol. Gwelai werth gweithredu gwirfoddol ac ofnai law drom y wladwriaeth.
Roedd Hazell yn weithgar nid yn unig gyda Chymdeithas Gydweithredol Ynysybŵl ond hefyd gyda chyfrinfa pwll Lady Windsor lle y bu’n gadeirydd ar gyfnodau. Bu’n ysgrifennydd Institiwt y Gweithwyr, yn aelod etholedig o’r cyngor lleol am bron 30 mlynedd, yn Gristion argyhoeddedig, yn ddiacon, yn ffyddlon i’w gapel Presbyteraidd.
Dadleuai bod yr undebau llafur erbyn y cyfnod ar ôl yr [[Ail Ryfel Byd]] yn gynyddol ganoledig fwyfwy dan fawd y prif swyddfa.
Er yn gefnogol i’r [[Gwasanaeth Iechyd Gwladol|Gwasanaeth Iechyd Cenedlaethol]] gofidiai am golli rheolaeth leol a’r elfennau democrataidd a gwirfoddol. Ofnai wladwriaeth les rhy fawr, biwrocrataidd ac aneffeithiol.
Er ei fod yn edmygu gwaith Marx roedd yn gynyddol feirniadol o’r [[Comiwnyddiaeth|Blaid Gomiwnyddol]] oherwydd y cytundeb rhwng [[Stalin]] a [[Hitler]] a’r hyn ddigwyddodd yn nwyrain Ewrop ar ôl yr Ail Ryfel Byd. Erbyn 1953 daeth i’r casgliad y gallasai’r byd fod yn well a hapusach lle pe buasai wedi dilyn [[Robert Owen]] yn hytrach na Marx.
==Llyfryddiaeth==
Llinell 61:
* {{eicon en}} [https://walesnicaragua.wordpress.com/tag/william-hazell/ erthygl]
* {{eicon en}} [http://alunburgeassociates.coop/wp-content/uploads/2012/12/%E2%80%98A-task-worthy-of-the-most-sincere-devotion-and-application%E2%80%99-The-Co-operative-Movement-in-South-Wales-and-Its-History.pdf erthygl]
{{DEFAULTSORT:Hazell, William}}
| |||