Plaid Cymru: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
B →Arweinyddion cyfredol Plaid Cymru: canrifoedd a Delweddau, replaced: [[File: → [[Delwedd: using AWB |
B clean up |
||
Llinell 35:
|country2 = Cymru
}}
Mae '''Plaid Cymru – The Party of Wales''' (hefyd '''Plaid''') yn [[plaid wleidyddol|blaid wleidyddol]] [[sosialaidd]] a Chymreig sydd yn galw am annibyniaeth i [[Cymru|Gymru]]<ref>http://www.bbc.co.uk/news/uk-wales-politics-14865114</ref> o fewn yr [[Undeb Ewropeaidd]]. Yr arweinydd presennol yw [[Leanne Wood]] AC.
Yn draddodiadol y mae Plaid wedi bod gryfaf yn y [[Y Fro Gymraeg|Gymru Gymraeg]] yn y gorllewin a'r gogledd ac mae torri trwodd yng [[Cymoedd De Cymru|Nghymoedd y De]] yn uchelgais gan y blaid ers blynyddoedd.
== Hanes Plaid Cymru ==
Llinell 57:
Yn 1945 daeth [[Gwynfor Evans]] yn arweinydd. Cafwyd cynhadledd stormus ym [[1949]], gyda rhai aelodau adain-chwith yn teimlo fod gormod o bwyslais ar yr iaith Gymraeg a'r ardaloedd gwledig, a rhai yn beirniadu [[heddychaeth]] Gwynfor Evans. Yn dilyn y gynhadledd hon, sefydlwyd [[Mudiad Gweriniaethol Cymru|Plaid Weriniaethol Cymru]]. Ni chafodd y blaid newydd lawer o lwyddiant etholiadol, a daeth i ben tua chanol y 1950au, ond cafodd gryn ddylanwad ar bolisïau Plaid Cymru. Erbyn 1959 llwyddodd y Blaid i ymladd ugain o seddi a chael 77,571 o bleidleisiau yn yr Etholiad Cyffredinol.
Yn dilyn helynt [[Tryweryn|boddi Cwm Tryweryn]] gan Gorfforaeth Lerpwl, er y gwrthwynebiad gan bron pob aelod seneddol o Gymru, cynyddodd y gefnogaeth i Blaid Cymru.
=== Buddugoliaeth 1966 ymlaen ===
Llinell 73:
Yn [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1987]] enillodd Ieuan Wyn Jones [[Ynys Môn (etholaeth seneddol)|Ynys Môn]] i'r Blaid ac yna yn [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1992]] enillwyd [[Ceredigion|Etholaeth Ceredigion a Gogledd Penfro]] gan [[Cynog Dafis]].
=== Sefydlu Cynulliad Cenedlaethol Cymru ===
Yn dilyn buddugoliaeth mewn refferendwm a gynhaliwyd ym mis Fedi 1997, sefydlwyd Cynulliad Cenedlaethol Cymru.
Llinell 91:
==== Etholiadau'r Cynulliad Cenedlaethol 2007 ====
Enillodd Plaid Cymru 15 sedd yn yr etholiad, a wedi'r buddogoliaethau ffurfiodd clymblaid gyda'r Blaid Lafur - y tro cyntaf i'r blaid lywodraethu Cymru yn ei hanes. Etholwyd [[Ieuan Wyn Jones]] fel Dirprwy Brif Weinidog Cymru.
Yn sgil addewid yng nghytundeb Cymru'n Un rhwng
==== Etholiadau'r Cynulliad Cenedlaethol 2011 ====
Llinell 138:
|}
Etholwyd [[Leanne Wood]] fel arweinydd Plaid Cymru ar Fawrth 15fed 2012, gan guro [[Dafydd Elis Thomas]] ac [[Elin Jones]]. Seiliwyd ei hymgyrch ar y cysyniad o 'wir annibyniaeth'.
Enillodd Ms Wood 55% o'r bleidlais a chafodd Ms Jones 41%. Wrth i'r Arglwydd Elis-Thomas gael ei guro yn y bleidlais gyntaf cafodd ei bleidleisiau eu trosglwyddo i'r ddwy oedd ar ôl. Wedi'r ail bleidlais cafodd Ms Wood 3,326 o bleidleisiau a Ms Jones 2,494<ref>http://www.bbc.co.uk/newyddion/17381134</ref>.
Llinell 199:
|}
* Ar y cyd gyda'r [[Plaid Werdd Cymru a Lloegr|Blaid Werdd]]
== Cyfeiriadau ==
| |||