Aoraki: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

'''Aoraki''' neu '''Mynydd Cook''' ([[Saesneg]]:''Mount Cook'') yw'r [[mynydd]] uchaf yn [[Seland Newydd]].<ref name=DOC1>{{dyf gwe|url=http://www.doc.govt.nz/parks-and-recreation/national-parks/aoraki-mount-cook/|teitl=Aoraki/Mount Cook National Park|dyddiadcyrchiad=10 Mai 2012|cyhoeddwr=Department of Conservation }}</ref> Mae Aoraki yn gopa yn [[Yr Alpau Deheuol]], cadwyn o fynyddoedd sy'n rhedeg i lawr yr arfordir gorllewinol [[Ynys y De]], [[Seland Newydd]]. Yn gyrchnod poblogaidd gan dwristiaid, mae'r mynydd hefyd yn sialens i ddringwyr. Mae Rhewlif Tasman a Rhewlif Hooker yn llifo i lawr y mynydd.

Mae'n dal yn sialens o esgyniad, gyda llawer o stormau, eira serth iawn, a dringo iâ i cyrraedd y gopa. Mae'r mynydd yn gopa driplig, gyda'r copa'r gogledd yn uchaf a'r gopau canolog a deheuol yn ychydig is.

Mae'r Alpau Deheuol wedi cael eu greu ar yr Ynys y De trwy codiad tectoneg a pwysau trwy'r platiau tectoneg y Cefnfor Tawel ac Awstralia-India yn gwrthdaro ar arfordir gorllewinol yr ynys. Mae'r codiad yn achosi Aoraki/Mt Cook codi 10&nbsp;mm (ychydig llai na hanner modfedd) pob flwyddyn ar gyfartaledd. Er hynny, mae lluoedd erydol hefyd yn siapio'r mynyddoedd. Mae'r tywydd llym o achos y mynydd codi i mewn Gwynt Masnach y ''Roaring Forties'' sy'n chwthu rownd y byd tua'r lledred 45° de, i'r dde o Affrica ac Awstralia, felly yr Alpau Deheuol yw'r rhwystr cyntaf mae'r gwyntoedd yn taro ar ôl iddynt gadael De America, fel maent y chwthu i'r ddwyrain dros y Cefnfor Deheuol.

Mae'r cyfanswm glaw flynyddol yn ardal yr iseltir ger y mynydd tua 7.6 m (300 modfeddi). Mae'r cyfanswm mawr hon yn creu coedwigau glaw tymherol yn yr iseltirau arfordirol, a ffynhonnell dibynadwy o eira yn y mynyddoedd i cadw'r rhewlifau yn llifo. Mae'r rhewlifau yn cynnwys y Rhewlifau Tasman a Murchison i'r ddwyrain, a'r rhewlifau lleiaf Hooker a Mueller i'r dde.