Rasel Ockham: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Dim crynodeb golygu
Canrifoedd a manion using AWB
Llinell 12:
== Syniadau eraill ==
Er i rasel Ockham gyfeirio at "endidau" (''entia''), esboniadau neu ddamcaniaethau yw gwir destun yr egwyddor. Aeth athronwyr eraill ati i osod yr un syniad mewn geiriau cywirach:
* "Fel rheol dda, rydym yn esbonio'r ffenomenau yn ôl y ddamcaniaeth symlaf bosib." [[Ptolemi]].<ref name="Franklin">{{cite book|author=Franklin, James|year=2001|title=The science of conjecture: evidence and probability before Pascal|publisher=The Johns Hopkins University Press}}</ref> Gosododd Ptolemi felly'r egwyddor hon cyn i William o Ockham ei wneud.<ref>[//simple.wikipedia.org/wiki/Ptolemy Ptolemy] was a Greek who (probably) lived and worked in [//simple.wikipedia.org/wiki/Alexandria Alexandria], from about 85 to 165 AD. </ref> Yn ogystal, ni chanfodir union eiriad tybieig Ockham yn ei weithiau sy'n goroesi.<ref>Crombie A.C. 1959. </ref>
* "Na ddylem derbyn unrhyw achosion i bethau naturiol ar wahân i'r rhai sy'n wir ac yn ddigonol i'w hesbonio. Gan hynny, mae'n rhaid inni briodoli'r un achosion i'r un effeithiau naturiol." [[Isaac Newton]].<ref name="Hawking">{{Cite book|title=On the shoulders of giants|author=Stephen|last=Hawking|authorlink=Stephen Hawking|url=http://books.google.com/?id=0eRZr_HK0LgC&pg=PA731|page=731|isbn=0-7624-1698-X|year=2003|publisher=Running Press}}</ref>
* "Pa bryd bynnag mae'n bosib, rhowch dehongliad ar sail endidau hysbys yn lle casgliadau sy'n seiliedig ar endidau anhysbys." [[Bertrand Russell]].<ref>[http://plato.stanford.edu/entries/logical-construction/ Stanford Encyclopedia of Philosophy, 'Logical construction']</ref>
Defnyddir rasel Ockham fel rheol gyffredinol gan wyddonwyr.<ref name="fn_(100)">Hugh G. Gauch 2003. </ref><ref name="fn_(101)">Hoffmann, Roald ''et al'' 1997. </ref><ref name="fn_(109)">{{citation|date=2004, 2010|author=Alan Baker|chapter=Simplicity|title=Stanford Encyclopedia of Philosophy|chapter-url=http://plato.stanford.edu/entries/simplicity/|publisher=Stanford University|place=California|issn=1095-5054|accessdate=25 July 2012}}</ref><ref name="fn_(110)">{{citation|date=2008|author=Courtney A & M|title=Comments regarding "On the Nature Of Science"|url=http://arxiv.org/ftp/arxiv/papers/0812/0812.4932.pdf|journal=Physics in Canada|volume=64|issue=3|pages=7-8|accessdate=1 August 2012}}</ref><ref name="fn_(111)">Gernert, Dieter 2007. </ref><ref name="fn_(112)">Elliott Sober 1994. </ref>
 
== Yr egwyddor ar waith ==
Gosodir yr enghraifft ddilynol gan yr awdur gwyddonol, Simon Singh: Mae dwy goeden wedi cwympo yn ystod noson wyntog. Dyma dau esboniad posib:
# Chwythu'r gwynt â'u codant o'r gwraidd.
# Cafodd un goeden ei tharo gan feteorit, y goeden arall ei daro gan feteorit hollol wahanol, ac yna wnaeth y ddau faen wrthdaro a chwalu ei gilydd yn ddarnau mân. Dim ond y ddau goeden gwympedig sydd ar ôl.<ref name="Cite book">{{Cite book}}</ref>
Er bod y ddau gynnig i egluro'r sefyllfa yn bosibl, mae'r ail esboniad yn gofyn am nifer o amodau annhebygol iawn. Gormod o ragdybiaethau sy'n diystyru theori'r meteoritau felly. Yn ôl rasel Ockham, cafodd y coed eu dymchwel gan y gwynt oherwydd dyna'r esboniad symlaf.
 
Mae rasel Ockham hefyd o bwys ym maes [[meddygaeth]]. Pan bo nifer o esboniadau am [[Symptom|symptomausymptom]]au, y [[Diagnosis meddygol|diagnosis]] symlaf yw'r un i brofi'n gyntaf. Er enghraifft, os oes gan blentyn drwyn sy'n diferu, mae'n debyg taw [[annwyd]] ac nid nam geni prin sydd ganddo. Dywedir i fyfyrwyr meddygol yn aml: "Pan eich bod yn clywed curo'r carnau, meddyliwch am geffyl ac nid sebra".<ref>{{ name="Cite book}}<"/ref>
 
== Gweler hefyd ==
Llinell 30:
 
== Cyfeiriadau ==
{{reflistcyfeiriadau}}
 
[[Categori:Athroniaeth y gwyddorau]]