Llythrennedd: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Dim crynodeb golygu
Canrifoedd a manion using AWB
Llinell 1:
[[FileDelwedd:World map of countries by literacy rate.svg|thumbbawd|300px|rightdde|Map o'r byd yn dangos lefelau llythrennedd yn ôl y wlad yn 2015 (2015 CIA ''[[World Factbook]]'') Llwyd = dim data]]
[[FileDelwedd:World illiteracy 1970-2010.svg|300px|thumbbawd|Hanerwyd anllythrennedd y byd rhwng 1970 a 2005.]]
[[FileDelwedd:Brain pathways for mirror discrimination learning during literacy acquisition.jpg|thumbbawd|300px|Rhannau'r ymennydd sy'n ymwneud â chaffael llythrennedd]]
'''Llythrennedd''' yw'r gallu i ddarllen ac [[ysgrifennu]]. Mae canrannau llythrennedd yn amrywio'n fawr o wlad i wlad ac yn cael ei gyfrif fel un o'r mynegeion datblygu gan gyrff fel [[UNESCO]], er enghraifft yr [[Indecs Datblygiad Dynol]]; mewn gwledydd cyfoethog mae bron pawb yn meddu ar lythrennedd tra bod lefelau llythrennedd mor isel â 10-15% mewn rhai gwledydd tlawd, yn bennaf yn yr [[Affrica]] is-Saharaidd. Yn y gorffennol ychydig iawn o bobl oedd yn medru darllen ac ysgrifennu, a'r rhan fwyaf yn perthyn i'r dosbarthiadau breintiedig neu'n offeiriaid. Erbyn heddiw mae bod yn anllythrennog yn anfantais fawr yn y byd ac yn debyg o gadw pobl mewn [[tlodi]].
 
== Arolwg o lythrennedd yn y gorffennol ==
[[Delwedd:Literacy.PNG|thumbbawd|320px|Ymlediad araf llythrennedd yn yr [[Henfyd]]. Roedd yr ardaloedd mewn glas tywyll yn mwynhau lefel uchel o lythrennedd erbyn tua [[24ain ganrif CC|2300 CC]]. Roedd llythrennedd yn bod yn yr ardaloedd gwyrdd tywyll erbyn tua [[14eg ganrif CC|1300 CC]] a'r ardaloedd gwyrdd ysgafn erbyn tua [[4edd ganrif CC|300 CC]]. Nid yw'r map yn dangos rhai o'r ardaloedd yn Asia lle ceid llythrennedd yn y cyfnodau hyn. Ond sylwer mai dim ond canran isel o'r boblogaeth oedd yn mwynhau'r hyn a elwir yn llythrennedd lawn heddiw]]
Yn y gorffennol roedd [[India]] a [[Tsieina]] yn mwynhau lefelau cymharol uchel o lythrennedd. Roedd [[prifysgol]]ion fel yr un [[Bwdhaeth|Fwdhaidd]] enwog yn [[Nalanda]], gogledd India, yn addysgu disgyblion o bob rhan o [[Asia]] gyda phobl yn barod i deithio ymhell er mwyn cael [[addysg]].