Bwa (pensaernïaeth): Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Legobot (sgwrs | cyfraniadau)
B Bot: Migrating 74 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q12277 (translate me)
→‎top: Canrifoedd a manion using AWB
Llinell 1:
[[Delwedd:Bridge Alcantara.JPG|thumbbawd|de|Pont Rufeinig yn [[Alcántara]], [[Sbaen]].]]
 
'''Bwa''' mewn [[pensaernïaeth]] yw'r term a ddefnyddir ar gyfer adeiladwaith sydd yn gallu cymeryd pwysau sylweddol uwch ei ben gyda lle gwag oddi tanodd.
 
Ymddangosodd y bwa am y tro cyntaf yn yr ail fileniwn CC, ym [[Mesopotamia]] wedi eu hadeiladu o frics. Adeiladwyd hwy hefyd gan y [[Babilon]]iaid, mae [[Porth Ishtar]] yn enghraifft enwog. Lledaenodd y wybodaeth i Ewrop a chafodd y bwa ei ddefnyddio gan [[Groeg yr Henfyd|y Groegiaid]] a'r [[Rhufain hynafol|Rhufeiniaid]].
 
Roedd y bwa Rhufeinig yn hanner crwn gyda nifer anghydrif o friciau neu feini. Trwy hyn gellir cael maen clo yng nghanol y bwa. Dilynwyd hyn gan ddatblygiad y bwa ar ffurf pig, a ddefnyddid mewn pensaernïaeth [[Islam]]aidd ac mewn [[pensaernïaeth Gothig]] yn Ewrop. Mae'r math yma o fwa yn gryfach na bwa ar hanner cylch. Y ffurf gryfaf ar fwa yw'r bwa parabolig; defnyddiwyd y math yma ar fwa gan y pensaer [[Antoni Gaudí]] o [[Catalonia|Gatalonia]].