Calendr Gregori: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Ewrop |
|||
Llinell 1:
[[Delwedd:Calendr Iwl a Gregori PNG.png|bawd|340px|Delwedd esboniadol: y newid o'r Calendr Iwliaidd i
'''Calendr Gregori''' ydy'r calendr mwyaf cyffredin drwy'r byd; caiff ei ddefnyddio drwy Ewrop.<ref>[http://www.usno.navy.mil/USNO/astronomical-applications/astronomical-information-center/calendars Introduction to Calendars]. [[United States Naval Observatory]]. Retrieved 15 January 2009.</ref><ref>[http://astro.nmsu.edu/~lhuber/leaphist.html Calendars] by L. E. Doggett. Section 2.</ref><ref>Dyma'r ffurf safonol rhyngwladol ar gyfer amser a dyddiadau yn ôl [[ISO 8601]], Adran 3.2.1.</ref> Cafodd ei dderbyn (yn answyddogol) fel y dull rhyngwladol o fesur amser a dyddiadau ers degawdau yn y byd cyfathrebu, teithio a diwydiant, a chaiff ei adnabod gan sefydliadau rhyngwladol megis y [[Cenhedloedd Unedig]].<ref>{{cite web|url=http://www.timeanddate.com/newsletter/all-the-time/a-month-of-sundays5.html|author=Eastman, Allan|title=A Month of Sundays|publisher=Date and Time|accessdate=2010-05-04| archiveurl= http://web.archive.org/web/20100506002355/http://www.timeanddate.com/newsletter/all-the-time/a-month-of-sundays5.html| archivedate=2010-05-06 <!--DASHBot-->| deadurl= no}}</ref>
Llinell 8:
Roedd yr Eglwys Gatholig eisiau calendr a fyddai'n caniatáu iddynt ddathlu'r Pasg ar yr amser a benodwyd gan Gyngor Cyntaf Nicaea yn y flwyddyn [[325]], sef y dydd Sul wedi 14eg dydd y Lleuad sydd ar (neu wedi'r) Cyhydnos Wanwynol, tua [[21 Mawrth]] yn amser y cyngor. Yn y flwyddyn 325 roedd y nam hwn wedi'i weld, ond, yn hytrach na thrwsio'r calendr symudodd y cyngor ddyddiad y Cyhydnos o [[24 Mawrth]] neu [[25 Mawrth]] i [[21 Mawrth]]! Erbyn y 16eg canrif roedd y cyhydnos wedi symud llawer mwy a mynnodd yr Eglwys Babyddol ddiwygio'r drefn. Y gwledydd Pabyddol, felly, oedd y gwledydd cyntaf i fabwysiadu'r calendr newydd hwn.
Roedd dau newid sylfaenol felly yn y calendr newydd: yn gyntaf, addasu'r hen galendr Iwliaidd ac yn ail addasu calendr y lleuad a ddefnyddid gan yr eglwys i nodi dyddiadau'r Pasg. Meddyg o [[Calabria|Galbria]], sef [[Aloysius Lilius]] (neu Lilio), fu'n bennaf gyfrifol am y gwaith o'u cymhathu a'u diwygio. Yn gonglfaen i'w waith nododd fod angen lleihau'r nifer o ddyddiau naid o fewn pob pedair canrif o 100 i 97, gan wneud 3 allan o'r 4 blwyddyn yn gyffredin yn hytrach na [[blwyddyn naid]].
Nodwyd hyn fel a ganlyn:
| |||