Jugurtha: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Porius1 (sgwrs | cyfraniadau)
BDim crynodeb golygu
Porius1 (sgwrs | cyfraniadau)
BDim crynodeb golygu
Llinell 3:
Brenin [[Numidia]] oedd '''Jugurtha''', (tua [[160 CC]] - [[104 CC]]).
 
Ganed ef yn [[Cirta]], yn [[Algeria]] heddiw. Roedd yn wyr i [[Masinissa]], oedd wedi creu teyrnas Numidia, ac wedi gwneud cynghrair a [[Gweriniaeth Rhufain]]. Yn [[148 BCCC]] dilynwyd ef gan ei fab [[Micipsa]]. Roedd Jugurtha, oedd yn nai i’r brenin, mor boblogaidd ymysg y bobl nes i Micipsa ei yrru i [[Sbaen]] i’w gael o’r ffordd. Yno, ymladdodd gyda’r Rhufeiniaid dan [[Gaius Marius]] yn y gwarchae ar [[Numantia]].
 
Pan fu farw Micipsa yn [[118 BC|118]CC], dilynwyd ef gan ei ddau fab, [[Hiempsal]] ac [[Adherbal]]. Bu cweryl rhwng Hiempsal a Jugurtha, a lladdwyd Hiempsal ar orchymyn Jugurtha. Canlyniad hyn oedd rhyfel rhyngddo ef ac Adherbal. Wedi i Jugurtha ei orchfygu mewn brwydr, ffodd Adherbal i Rufain i ofyn cymorth. Penderfynodd Rhufain rannu’r deyrnas yn ddwy, gyda Jugurtha yn frenin y rhan orllewinol.
 
Erbyn [[112 CC]] roedd Jugurtha ac Adherbal yn ymladd eto. Lladdodd Jugurtha nifer o wyr busnes o’r Eidal oedd wedi helpu Adherbal, a bu rhyfel yn erbyn Rhufain. Ildiodd Jugurtha heb fawr o ymladd, a gwnaed cytundeb heddwch ffafriol iawn, gan godi amheuon ei fod wedi llwgrwobrwyo y cadfridog Rhufeinig.