Hela'r dryw: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

[[Delwedd:St. Stephens Day (26 December) in Dingle, Co Kerry.jpg|bawd|Y 'Wren Boys' yn dathlu ''Lá an Dreoilín'' yn Dingle, [[Swydd Kerry]]]]

Defod ar ffurf gorymdaith (a chasgliad o ganeuon cysylltiedig) a geid yn y gwledydd Celtaidd oedd '''hela'r dryw''' (amrywiad: '''hela'r dryw bach''') a oedd yn tarddu o ddefodau cyn-Gristnogol yn ymwneud â dathlu [[Lleu|duw'r goleuni]], drwy aberthu brenin yr adar, sef y dryw bach, i'r duw hwn. Mae'n dilyn dydd byra'r flwyddyn, sef [[Alban Arthan]] ac yn ddathliad fod yr haul yn codi'n gynt, pob cam ceiliog ac o ailenedigaeth yr haul. Mae creu'r aderyn lleiaf yn symbol o'r haul, y duw mwyaf, yn eironig iawn. Mae ailactio marwolaeth ac ailenedigaeth yr haul mewn defod, fel hyn, yn digwydd mewn llawer o [[ieithoedd Indo-Ewropeaidd]]; ystyr y gair 'dryw' mewn sawl iaith yw 'brenin'. Daeth y traddodiad i ben yng ngwledydd Prydain, fwy neu lai oherwydd y Gymdeithas yn Erbyn Creulondeb i Anifeiliaid, yn dilyn ymgyrch ganddynt, yn ôl William S. Walsh yn ei lyfr ''Curiosities of Popular Customs''.