Niwclews atomig: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Rhan canol a dwys o'r [[atom]] ydy'r '''niwclews atomig''' (neu'r '''cnewyllyn atomig''') ac sy'n cynnwys [[proton]]au a [[niwtron]]au. Bron y gellir dweud fod holl fas yr atom yn y niwclews hwn, gydag ychydig bychan iawn o fas yn dod o'r [[electron]]au sy'n cylchdroi o'i gwmpas. Cafodd ei ddarganfod yn 1911 fel canlyniad i waith [[Ernest Rutherford]] yn dadansoddi arbrawf a wnaeth ef gyda chymorth Hans Geiger ac Ernest Marsden cyn hynny: yn 1909.

Mae diamedr y niwclews yn amrywio yn ei faint o 1.6 [[Metr|fm]] (10⁻¹⁵ m) (ar gyfer proton o [[hydrogen]] ysgafn) i tua 15 fm (ar gyfer yr atomau trymaf megis [[wraniwm]]). Mae'r meintiau'n lawer llai na maint cyfan yr atom, o gymhareb o 23,000 (wraniwm) i tua 145,000 (hydrogen). Mae bron holl fàs yr atom yn cael ei greu gan brotonau a niwtronau yn y niwclews, gyda chyfraniad bach iawn gan yr electronau sy'n ei gylchu.