Fersiwn yn ôl 15:38, 21 Mawrth 2017 golygu Nev1 (sgwrs \| cyfraniadau) 113 golygiad B →‎Darganfyddiad coffi: Chwedl Kaldi'r bugail =: fmt ← Cymharer â'r fersiwn gynt		Fersiwn yn ôl 02:44, 23 Ebrill 2017 golygu dadwneud BOT-Twm Crys (sgwrs \| cyfraniadau) Botiau 819,356 golygiad B →‎Hanes coffi: clean up, replaced: yn y 18fed ganrif → yn y 18g, 15fed ganrif → 15g, 8fed ganrif → 8g using AWB Cymharer â'r fersiwn dilynol →
Llinell 15: == Hanes coffi == [[Delwedd:Coffee Flowers.JPG\|200px\|de\|bawd\|Blodau coffi]] Yn y ~~15fed ganrif~~15g roedd y pererinion [[Islam\|Mohametanaidd]] a oedd yn teithio i [[Meca\|Feca]] yn dosbarthu coffi o'r [[Yemen]] ar draws [[Arabia]]. Cyn y ~~18fed ganrif~~18g nad oedd coffi yn cael ei yfed y tu allan i'r byd Arabaidd. Yn 1680 fe hwyliodd morwyr [[Yr Iseldiroedd\|Holandaidd]] o Moca ''(Al-Mukha)'' yn yr [[Yemen]] gyda phlanigion coffi i [[Sri Lanca]], ymlaen i [[India]], ac wedyn i wladfeydd Holandaidd [[Asia]]. O ''Djakarta'' yn ''Java'' fe dygodd morwyr Holandaidd blanhigion coffi gyda nhw yn ôl i'r [[yr Iseldiroedd\|Iseldiroedd]] lle y cânt eu ddiwyllio yn nhai gwydr gerddi llysieuol [[Amsterdam]]. Ar ddechrau'r ~~18fed ganrif~~18g, yr Iseldiroedd oedd yr unig wlad yn [[Ewrop]] i gynhyrchu coffi. Ymlaen i [[Ffrainc]]; pan gafodd planhigion coffi eu cynnig i [[Louis IV]] fe roddodd nhw o dan ofal llysieuydd gardd y brenin (''Jardin du Roi''; ers [[Y Chwyldro Ffrengig\|y chwyldro]] - ''Jardin des Plantes''). Ym mis Mai 1723 fe hwyliodd capten Gabriel DeClieu i [[Martinique]] yn [[India'r Gorllewin]] gyda phlanhigion coffi. Roedd y fordaith yn llawn problemau. I ddechrau, roedd y morwyr Holandaidd am droi'n ôl, wedyn fe hwyliasant i mewn i stormydd. Ar ôl hynny roedd y tywydd mor dawel fel nad oedd gwynt i wthio'r llong ymlaen. Roedd dŵr yfed yn brin ac oedd DeClieu yn gorfod arllwys ei gyfran ddŵr ar y planhigion i'w cadw'n fyw.

Coffi: Gwahaniaeth rhwng fersiynau