Cemais (cantref yn Nyfed): Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
B →‎top: canrifoedd a Delweddau using AWB
B →‎top: clean up, replaced: 12fed ganrif → 12g (2) using AWB
Llinell 7:
Ymestynnai o gyffiniau [[Aberteifi]] heddiw hyd arfordir gogledd Penfro i ffinio â chantref [[Pebidiog]] yn y gorllewin; dynodai [[Afon Gwaun]] y ffin. Yn y de rhannai ffin â chantref [[Daugleddau]] tra yn y dwyrain ffiniai â [[San Clêr]] a [[Cwmwd|chwmwd]] annibynnol [[Emlyn (cwmwd)|Emlyn]]. Fe'i ymrennid yn ddau gwmwd [[Uwch Nyfer]] ac [[Is Nyfer]] gan [[Afon Nyfer]].
 
Ei ganolfan eglwysig oedd yr hen [[clas|glas]] [[Celtiaid|Celtaidd]] yn [[Nanhyfer]] (Nyfer). Nid oes sicrwydd am leoliad ei [[Maenor|faenor]] (prif lys) ond mae'n bosibl ei fod yn Nanhyfer hefyd. Codwyd [[Castell Nanhyfer]] gan y Normaniaid ar ddechrau'r 12fed ganrif12g ond daeth i feddiant yr [[Arglwydd Rhys]] o Ddeheubarth.
 
Gorwedd y cantref yng nghanol gwlad y [[Demetae]], un o [[Llwythau Celtaidd Cymru|lwythau Celtaidd Cymru]]. Lleolir y rhan fwyaf o ddigwyddiadau Cainc Gyntaf a Thrydedd Gainc y [[Mabinogi]] - [[Pwyll Pendefig Dyfed]] a [[Manawydan fab Llŷr]] - yn y cantref.
 
Cysylltir [[Cuhelyn Fardd]] (fl. 1100-30?), un o noddwyr beirdd mawr y de-orllewin yn y 12fed ganrif12g a bardd hefyd efallai, â'r cantref.
 
==Barwniaeth Normanaidd==