Huw T. Edwards: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Undebwr llafur a gwleidydd sosialaidd a chenedlaetholgar oedd [['''Huw T. Edwards]]''' ([[19 Tachwedd]] [[1892]] - [[8 Tachwedd]] [[1970]]).

Ganed ef yn [[Ro-wen]], dyffryn[[Dyffryn Conwy]]. Cafodd farwolaeth ei fam pan oedd yn wyth mlwydd oed gryn effaith arno aca chafodd fawr o addysg o werth. Gweithiodd ar ffermydd ac yn chwareli[[chwarel]]i [[ithfaen]] yr ardal cyn mudo i dde Cymru yn 1909, lle y bu'n gweithio yn y pyllau glo.

Bu'n filwr yn y [[Rhyfel Byd Cyntaf]] a chafodd ei glwyfo yn 1918. Wedi hynny dychwelodd i fyw i'r gogledd, gan weithio yn chwareli ithfaen ardal [[Pen-maenmawrPenmaenmawr]].

Yn yr 1920au daeth yn swyddog undeb, yn drefnydd etholiadol gyda'r [[Plaid Lafur (DU)|Blaid Lafur]] ac yn gynghorydd tre. Yn 1932 cafodd swydd gyda'r TGWU gan symud i fyw i [[Shotton]], sir[[Sir y Fflint]]. Am gyfnod maith roedd yn un o'r dynion mwyaf dylanwadol yn y mudiad llafur yng ngogledd Cymru.

Penodwyd ef yn gadeirydd [[Cyngor Cymru a Mynwy]] yn 1949 gan aros yn y swydd tan ei ymddiswyddiad dadleuol yn 1958. Yn 1959 gadawodd y Blaid Lafur ac ymuno a [[Plaid Cymru|Phlaid Cymru]], ond dychwelodd i'w hen blaid yn 1965.

Roedd wedi dadlau o blaid sefydlu [[senedd]] i Gymru er 1944. Yn ystod cyfnod ei gadeiryddaieth o Gyngor Cymru, pwyswyd ar y llywodraeth Geidwadol i sefydlu'r swydd o [[Ysgrifennydd Gwladol i GymruCymru]]. Ni lwyddwyd i wireddu hyn yn yr 1950au ond yn 1964 sefydlwyd y swydd gan y llywodraeth Lafur a etholwyd yn y flwyddyn honno.

Bu'n gyfarwyddwr y cwmni teledu masnachol [[TWW]] ac yr oedd ymhlith y cyntaf i alw am sefydlu sianel deledu [[Gymraeg]]. Yn 1956 achubodd y papur newydd ''[[Y Faner]]'' a oedd mewn trafferthion ariannol.