Pertinax: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
SieBot (sgwrs | cyfraniadau)
B robot Adding: sw:Pertinax
cat, dolenni
Llinell 1:
[[Delwedd:Musei vaticani - Pertinace 01151.JPG|thumb|right|230px|Pertinax]]
 
'''Publius Helvius Pertinax''' ([[1 Awst]] [[126]] - [[28 Mawrth]] [[193]]) oedd [[Rhestr ymerodron Rhufeinig|ymerawdwr Rhufain]] rhwng [[31 Rhagfyr]] [[192]] a'i farwolaeth.
 
Dechreuodd ei yrfa fel athro [[gramadeg]], ond yn ddiweddarach pendefynoddpenderfynodd chwilio am yrfa oedd yn talu'n well a daeth yn swyddog yn y fyddin Rufeinig. Daeth i amlygrwydd yn ystod y rhyfel yn erbyn y [[Parthia|Parthiaid]] ac yn ddiweddarach ym [[Prydain|Mhrydain]], lle bu'n dribwndribiwn militariadd lleng VI ''Victrix'', ar [[Afon Donaw]] ac yn [[Dacia]]. Dan deyrnasiad [[Marcus Aurelius]] amharwyd ar ei yrfa gan gynllwynion yn y palas ymerodrol, ond daeth i amlygrwydd eto pan alwyd ef i gynorthwyo mewn rhyfel yn erbyn yry Almaenwyr[[Germaniaid]]. Cyn 185 yr oedd eisoes wedi bod yn rhaglaw taleithiau [[Moesia]] (uchaf ac isaf), [[Dacia]], [[Syria]] a [[Rhestr Llywodraethwyr Rhufeinig Prydain|Britannia]].
 
Yn y 180au bu'n delio a gwrthryfel ymhlith milwyr Rhufain ym Mhrydain. Anafwyd ef yn ddifrifol yn y broses, ond ar ôl gwella cosbodd y gwrthryfelwyr yn drwm. Bu'n broconswl [[Africa (talaith Rufeinig)|Affrica]] (188-189) ac yn gonswl ar y cyd a'r ymerawdwr. Pan lofruddiwyd [[Commodus]], cyhoeddwyd Pertinax fel ymerawdwr ar [[31 Rhagfyr]] [[192]], ond dim ond 86 diwrnod oedd hyd ei deyrnasiad. Dywedir fod milwyr [[Gard y Praetoriwm]] yn disgwyl rhoddion ariannol pan ddaeth Pertinax yn ymerawdwr, a phan wrthodwyd hwy troes y milwyr yn ei erbyn. Llofruddiwyd ef gan aelodau o Gard y Praetoriwm a dilynwyd ef gan [[Septimius Severus]].
Llinell 9:
[[Categori:Ymerodron Rhufeinig]]
[[Categori:Llywodraethwyr Rhufeinig Prydain]]
[[Categori:Genedigaethau 126]]
[[Categori:Marwolaethau 193]]
 
[[bg:Пертинакс]]