Ystlum: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
fideo
Cell Danwydd (sgwrs | cyfraniadau)
testun gan Twm
Llinell 33:
}}
 
[[Mamal]]iaid sy'n gallu hedfan yw '''ystlumod''' (''Chiroptera''). Mae'r rhan fwyaf o ystlumod yn bwyta [[pryf]]ed; mae rhywogaethau eraill yn bwydo ar [[ffrwyth]]au, [[neithdar]] neu [[pysgodyn|bysgod]]. Anifail nosol ydyw fel rheol. Mae'r [[ystlum fampir|ystlumod fampir]] o [[De America|Dde America]] yn yfed [[gwaed]]. MaeCeir dros 900 o rywogaethau yn y byd, a cheir 16 rhywogaeth yn rheolaidd ym [[Prydain|Mhrydain]].
 
==Cymru==
O'r 16 rhywogaeth o'r mamaliaid hedegog hyn ym Mhrydain cofnodwyd 12 ohonynt yng Nghymru yn cynnwys yr [[ystlum lleiaf]], [[ystlum hirglust]], [[ystlum mawr]], [[ystlum Natterer]], [[ystlum barfog]], [[ystlum Brandt]], [[ystlum y dŵr]], [[ystlum pedol mwyaf]], [[ystlum pedol lleiaf]], [[ystlum du]], [[ystlum adain lydan]] ac [[ystlum Leisler]].
Mae Cymru yn gartref i rai o'r ystlumod mwyaf prin gwledydd Prydain: yr [[Ystlum Pedol Mwyaf]], yr [[Ystlum Pedol Lleiaf]] a'r [[Ystlum Du]], sy'n rhywogaethau a warchodir gan ddedfau [[Ewrop]]eaidd. Mae 10 safle yng Nghymru wedi cael eu dynodi'n [[Ardal Gadwraeth Arbennig|Ardaloedd Cadwraeth Arbennig]] fel rhan o rwydwaith 'Natura 2000' i ddiogelu cynefinoedd yr ystlumod anghyffredin hyn, a rheolir y cynefinoedd er mwyn amddiffyn y rhywogaethau gwahanol.
 
Mae Cymru, felly, yn gartref i rai o'r ystlumod mwyaf prin gwledydd Prydain: yr [[Ystlumystlum Pedolpedol Mwyafmwyaf]], yr [[Ystlumystlum Pedolpedol Lleiaf]]lleiaf a'r [[Ystlumystlum Du]]du, sy'n rhywogaethau a warchodir gan ddedfau [[Ewrop]]eaidd. Mae 10 safle yng Nghymru wedi cael eu dynodi'n [[Ardal Gadwraeth Arbennig|Ardaloedd Cadwraeth Arbennig]] fel rhan o rwydwaith 'Natura 2000' i ddiogelu cynefinoedd yr ystlumod anghyffredin hyn, a rheolir y cynefinoedd er mwyn amddiffyn y rhywogaethau gwahanol.
[[Delwedd:Natura 2000 - Canolbwyntio ar Ystlumod.webmhd.webm|bawd|chwith|Ystlumod prin Cymru, a sut y mae [[Cyfoeth Naturiol Cymru]] yn eu gwarchod.]]
 
Yr ystlym lleiaf a'r hirglust yw'r mwyaf cyffredin ac yn ddibynnol iawn ar adeiladau i glwydo ynddynt. Ystlymod pedol yn brin iawn, a'u cadarnleoedd Ewropeaidd yn ogystal â Phrydeinig yng Nghymru a'r Gororau. Oherwydd i ystlymod yn gyffredinol brinhau yn arw yn ystod yr [[20g]] maent oll dan warchodaeth gyfreithiol erbyn hyn.
{{Wiciadur|{{lc:{{PAGENAME}}}}}}
 
===Coelion cefn gwlad===
{{eginyn mamal}}
Yng Nghymru ystyrid gweld ystlymod yn arwydd o lwc dda a phriodas cyn pen y flwyddyn, ond yn anlwcus yn rhai ardaloedd os ehedent o gylch y pen. Roedd coel gyffredin - ond di-sail - y buasent yn mynd yn sownd yng nggwallt person neu eu bod yn arwydd o dywydd braf, os yn hedfan yn gynnar gyda'r nos.
 
 
{{Priodoliad Twm Elias|: Gwyddoniadur Cymru|Gwasg y Brifysgol}}
 
{{Wiciadur|{{lc:{{PAGENAME}}}}}}
 
[[Categori:Urddau o famaliaid]]