Crogi, diberfeddu a chwarteru: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Llinell 67:
 
== Cymry eraill i ddioddef y gosb ==
* William Thomas, [[Llanigon]]. Dienyddwyd ym [[1505]] am fod yn [[Protestaniaeth|Brotestant]] yn ystod teyrnasiad [[Mari I, brenhines Lloegr|Mari I]]<ref>[http://yba.llgc.org.uk/cy/c3-THOM-WIL-1554.html Y Bywgraffiadur THOMAS , WILLIAM''' '''(bu f. 1554 ),]</ref>
 
* [[Edward Powell]]; offeiriad [[Yr Eglwys Gatholig|Catholig]] ac athro ym [[Prifysgol Rhydychen|Mhrifysgol Rhydychen]] a dienyddwyd ym [[1540]] am wadu cyfreithlondeb priodas [[Harri VIII, brenin Lloegr|Harri VIII]] ag [[Ann Boleyn|Anne Boleyn]]<ref>Y Bywgraffiadur [http://yba.llgc.org.uk/cy/c-POWE-EDW-1478.html POWELL] , EDWARD''' '''( 1478? - 1540 ), diwinydd Pabaidd</ref>
 
* [[Thomas Salisbury]], mab [[Catrin o Ferain]] am ei ran yng nghynllwyn Babington i roi [[Mari, brenhines yr Alban|Mari Brenhines yr Alban]] ar yr orsedd yn lle [[Elisabeth I, brenhines Lloegr|Elizabeth I]] ym [[1586]]<ref>[http://yba.llgc.org.uk/cy/c-SALU-LLE-1250.html Y Bywgraffiadur SALUSBURY, SALISBURY, SALESBURY (TEULU), Llewenni a Bachygraig .]</ref>
* Edward Jones o Blas Cadwgan , sir Ddinbych teiliwr i Fari I a meistr y wardrob i Elizabeth. Rhan o'r un cynllwyn a Thomas Salisbury<ref>[http://yba.llgc.org.uk/cy/c3-JONE-EDW-1586.html Y Bywgraffiadur JONES , EDWARD''' '''(bu f. 1586 ), cynllwynwr]</ref>
 
* Sant [[Rhisiart Gwyn]] o [[Trefaldwyn|Drefaldwyn]] offeiriad Catholig a dienyddwyd am gynnal [[offeren]] Gatholig. Gan fod y Frenhines Elizabeth I yn Brotestant, ystyrid cynnal offeren Gatholig yn frad yn ei herbyn. [[1584]]<ref>[http://yba.llgc.org.uk/cy/c-GWYN-RIC-1557.html Y Bywgraffiadur GWYN , RICHARD ( c. 1537 - 1584 ), neu RICHARD WHITE , merthyr Catholig]</ref>
Llinell 78:
* Y Bendigaid [[Edward Jones (merthyr)|Edward Jones]] o [[Llanelwy|Lanelwy]]; offeiriad Catholig a dienyddwyd ym [[1590]] am gynnal offeren Gatholig<ref>[[wikisource:Catholic_Encyclopedia_(1913)/Ven._Edward_Jones|Catholic_Encyclopedia_(1913)/Ven._Edward_Jones]]</ref>
 
* Y Bendigaid [[William Davies (offeiriad)|William Davies]] o Groes yn Eirias, [[Sir Ddinbych]]; offeiriad Catholig a dienyddwyd ym [[1593]] am gynnal offeren Gatholig<ref>[http://yba.llgc.org.uk/cy/c-DAVI-WIL-1593.html Y Bywgraffiadur DAVIES , WILLIAM''' '''(bu f. 1593 ), cenhadwr dros grefydd Eglwys Rufain a merthyr .]</ref>
 
* Sant [[John Jones (sant)|John Jones]] o [[Clynnog Fawr|Glynnog Fawr]]; offeiriad Catholig a dienyddwyd ym [[1598]] am gynnal offeren Gatholig<ref>[http://www.catholic.org/saints/saint.php?saint_id=3995 Catholic Online Saints & Angels Saint John Jones]</ref>
 
* Sant [[John Roberts (sant)|John Roberts]] o [[Trawsfynydd|Drawsfynydd]]; offeiriad Catholig a dienyddwyd ym [[1610]] am gynnal offeren Gatholig<ref>[http://wbo.llgc.org.uk/cy/c-ROBE-JOH-1576.html Y Bywgraffiadur ROBERTS , JOHN''' '''( 1576 - 1610 ), mynach Benedictaidd a merthyr] </ref>
 
* [[Philip Powell]] o’r [[Trallong|Trallwng]], [[Sir Faesyfed]]; offeiriad Catholig a dienyddwyd ym [[1646]] am gynnal offeren Gatholig<ref>[http://www.thechristianreview.com/catholics-who-were-hung-drawn/ Catholics Who Were Hung, Drawn, and Quartered]</ref>
 
* [[John Jones, Maesygarnedd]], [[Llanbedr, Gwynedd|Llanbedr]], [[Sir Feirionnydd|Meirionnydd]]; un o’r rai a arwyddodd y warant i ddienyddio'r [[Siarl I, brenin Lloegr a'r Alban|Brenin Siarl I]]. Cafodd ei ddienyddio ym [[1660]] fel teyrnleiddiad.<ref>[http://yba.llgc.org.uk/cy/c-JONE-JOH-1597.html Y Bywgraffiadur JONES , JOHN , Maesygarnedd , sir Feirionnydd , a'i deulu ‘y brenin-leiddiad’] </ref>
 
* David Lewis o’r [[Y Fenni|Fenni]]; offeiriad Catholig a dienyddwyd ym [[1679]] am gynnal offeren Gatholig.<ref>[http://yba.llgc.org.uk/cy/c-LEWI-DAV-1617.html Y Bywgraffiadur LEWIS , DAVID ( alias Charles Baker ) ( 1617 - 1679 ), Jesiwit a merthyr]</ref>
 
 
==Nodyn am yr enw==
Y term Saesneg am y gosb yw ''hanged drawn and quartered'', sydd wedi peri peth dryswch, gan fod y llusgo tu nôl i geffyl yn digwydd cyn y crogi<ref>[https://english.stackexchange.com/questions/46631/what-does-drawn-mean-in-hung-drawn-and-quartered English Language & Usage Stack Exchange ''What does “drawn” mean in “Hung, drawn and quartered”'']</ref>?. Mae’r ''Oxford English Dictionary yn dweud bod y gair ''drawn'' yn cyfeirio at y weithred o ''lusgo’r'' [[coluddion]] allan o’r corff, yn sicr mae'r drefn yn awgrymu hynny'n gryf<ref>[http://www.oed.com/view/Entry/57568?redirectedFrom=drawn& Oxford English Dictionary drawn ystyr 5]]</ref>. Dyna pam defnyddir y term ''crogi, diberfeddu a chwarteru'' yn yr erthygl hon, yn hytrach na ''chrogi, llusgo a chwarteru''.
 
==Cyfeiriadau==