Fersiwn yn ôl 20:46, 22 Ebrill 2017 golygu BOT-Twm Crys (sgwrs \| cyfraniadau) Botiau 819,356 golygiad B →‎Y Pedair Cainc: clean up, replaced: 11eg ganrif → 11g using AWB ← Cymharer â'r fersiwn gynt		Fersiwn yn ôl 17:02, 13 Mehefin 2017 golygu dadwneud 86.28.235.99 (sgwrs) Cywiro gwallau sillafu a threiglo Tagiau: Golygiad Gweladwy Cymharer â'r fersiwn dilynol →
Llinell 5: Oherwydd i'r Arglwyddes [[Charlotte Guest]] gamddeall y gair [[Cymraeg Canol]] ''mabynogion'' (sy'n digwydd unwaith yn unig, mewn testun o chwedl [[Pwyll]] mewn dwy o'r [[llawysgrif]]au), fe ddefnyddir y gair 'Mabinogion' ers iddi hi gyhoeddi ei chyfieithiad Saesneg dylanwadol o'r Pedair Cainc ac wyth chwedl arall i gyfeirio at y chwedlau mytholegol Cymreig yn eu crynswth. Mae rhai o'r chwedlau hynny'n chwedlau llafar sy'n cynnwys elfennau hanesyddol o'r [[Oesoedd Canol yng Nghymru]], ond ceir ynddynt hefyd elfennau cynharach o lawer sy'n deillio yn y pen draw o fyd y [[Celtiaid]] a'u mytholeg. Cedwir testunau pwysicaf y chwedlau mewn dwy lawysgrif ganoloesol arbennig, sef ''[[Llyfr Gwyn Rhydderch]]'' a ~~ysgrifenwyd~~ysgrifennwyd rywbryd oddeutu [[1350]], a ''[[Llyfr Coch Hergest]]'' a ~~ysgrifenwyd~~ysgrifennwyd rywbryd rhwng tua [[1382]] a [[1410]]. ==Y Pedair Cainc== Llinell 14: ''[[Manawydan fab Llŷr]]'' ''[[Math fab Mathonwy]]'' Cawsant eu llunio gan lenor dawnus, tua chanol yr 11g ~~efallai~~o bosibl. Y llinyn sy'n eu cydio wrth ei gilydd, er yn denau braidd mewn mannau, yw hanes [[Pryderi]], mab [[Pwyll Pendefig Dyfed]] a [[Rhiannon]]. ==Y Chwedlau Brodorol== [[Delwedd:Rhonabwy brain Owain(Guest).JPG\|150px\|bawd\|dde\|''[[Breuddwyd Rhonabwy]]'']] Cyfieithodd a chyhoeddodd yr ~~Aglwyddes~~Arglwyddes Guest saith chwedl arall yn ei ~~chasglaid~~chasgliad. Mae pedair ohonynt yn chwedlau sy'n cynnwys deunydd o chwedloniaeth a thraddodiadau Cymreig, ac am y rheswm hynny yn cael eu galw yn '''Y Chwedlau Brodorol''' gan ysgolheigion. Eu teitlau yw: ''[[Breuddwyd Macsen Wledig]]'' Llinell 25: ''[[Breuddwyd Rhonabwy]]'' Gan fod ~~draddodiadau~~traddodiadau cynnar am y brenin [[Y Brenin Arthur\|Arthur]] i'w cael yn ''Culhwch ac Olwen'' a ''Breuddwyd Rhonabwy'', mae'r storïau hyn o ddiddordeb arbennig i ysgolheigion Arthuraidd. ''Culhwch ac Olwen'' yw'r chwedl Cymraeg Canol gynharaf ar glawr tra bod ''Breuddwyd Rhonabwy'' yn chwedl [[bwrlesg\|fwrlesg]] o ddiwedd yr Oesoedd Canol sy'n fath o [[parodi\|barodi]] o'r chwedlau cynharach. Mae ''Breuddwyd Macsen Wledig'' yn adrodd hanes yr [[Rhestr ymerodron Rhufeinig\|Ymerawdwr Rhufeinig]] [[Magnus Maximus]] ac yn ei gysylltu â [[Segontiwm]], y gaer Rufeinig ger [[Caernarfon]]. Mae dylanwad ''[[Historia Regum Britanniae]]'' [[Sieffre o Fynwy]] i'w gweld yn amlwg yn ''Cyfranc Lludd a Llefelys''. Llinell 44: [[Delwedd:Pair Ceridwen 00.JPG\|150px\|bawd\|dde\|[[Taliesin Ben Beirdd\|Gwion Bach]] yn gofalu am bair [[Ceridwen]]]] Yn ogystal â'r chwedlau hyn mae'r Arglwyddes Guest yn cynnwys wythfed chwedl ~~sydd~~nad ~~ddim~~yw yn y Llyfr Gwyn na'r Llyfr Coch (nid yw'n arfer ei chynnwys mewn argraffiadau diweddarach chwaith). Hanes geni a mabolaeth y [[Taliesin Ben Beirdd\|Taliesin chwedlonol]] yw'r chwedl, a ~~adnabyddir~~adwaenir fel, *''[[Hanes Taliesin]]'' (neu ''Chwedl Taliesin'' neu ''Ystorya Taliesin'') Ceir nifer o gerddi sy'n ~~cysylltiedig~~gysylltiedig â'r chwedl, gyda rhai ohonynt i'w cael yn y testun ei hun. ==Addasiadau== Llinell 54: ==Ffilm== Gwnaed y ffilm animeiddiedig ''[[Y Mabinogi (2003)\|Y Mabinogi]]'' (90 munud; cyfarwyddwr: Derec Hayes) ym 2002. ==Gweler hefyd==

Mabinogi: Gwahaniaeth rhwng fersiynau