Y Deml Heddwch: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Daffy (sgwrs | cyfraniadau) B gramadeg |
Trefelio (sgwrs | cyfraniadau) BDim crynodeb golygu |
||
Llinell 10:
[[Adeilad rhestredig]] Gradd II ym [[Parc Cathays|Mharc Cathays]], canolfan ddinesig [[Caerdydd]], yw'r '''Deml Heddwch ac Iechyd'''. Mae pwrpas yr adeilad yn adlewyrchiad o ddau ddiddordeb pennaf ei sylfaenydd, yr Arglwydd [[David Davies, Barwn 1af Davies|David Davies]], sef "yr ymgyrch Gymreig yn erbyn y [[diciâu|darfodedigaeth]]... a'r groesgad dros heddwch cydwladol".<ref>{{dyf gwe|url=http://yba.llgc.org.uk/cy/c2-DAVI-DAV-1880.html|cyfenw=Davies|enwcyntaf=Gwilym|teitl=Davies, David (1880–1944), y barwn Davies cyntaf|gwaith=Y Bywgraffiadur Ar-lein|cyhoeddwr=Llyfrgell Genedlaethol Cymru|dyddiadcyrchiad=14 Mehefin 2014}}</ref>
Ar ei hagor ym 1938, gan fam a oedd wedi colli ei phlant yn y [[Y Rhyfel Byd Cyntaf yng Nghymru|Rhyfel Byd Cyntaf]],<ref name="Hilling"/> roedd y Deml Heddwch yn bencadlys i ddau sefydliad a grëwyd yn rhannol gan yr Arglwydd Davies: cangen Cymru Undeb [[Cynghrair y Cenhedloedd]]
Y pensaer [[Percy Thomas]] a gynlluniodd y Deml Heddwch, mewn arddull glasurol syml. Noda sawl awdur yr eironi fod yr arddull yn un debyg i bensaernïaeth [[Ffasgiaeth|Ffasgaidd]] yr Almaen a'r Eidal yn y 1930au.<ref name="BLB"/><ref name="Hilling">{{cite book |title=Cardiff and the Valleys: Architecture and townscape |last=Hilling |first=John B. |year=1973 |publisher=Lund Humphries |location=Llundain |ref=harv |pages=159–60}}</ref>
Ar 4 Tachwedd 1967 ffrwydrodd bom y tu allan i'r Deml Heddwch, bom a blannwyd gan [[Mudiad Amddiffyn Cymru|Fudiad Amddiffyn Cymru]]. Protest oedd hyn yn erbyn cyfarfod mewn adeilad gerllaw i drefnu [[Arwisgiad Tywysog Cymru]]; amserwyd y taniad fel na fyddai neb yn cael ei anafu.<ref>{{dyf gwe|url=http://cardiffpast.wordpress.com/2013/11/23/the-bombing-of-the-temple-of-peace/|teitl=The bombing of the Temple of Peace|enwcyntaf=Tom|cyfenw=Matthews|gwaith=Cardiff Past|dyddiad=23 Tachwedd 2013|dyddiadcyrchiad=14 Mehefin 2014|iaith=en}}</ref>
==Cyfeiriadau==
|