20fed ganrif yng Nghymru: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

[[Delwedd:Senedd.jpg|250px200px|bawd|chwith|Sefydlwyd [[Cynulliad Cenedlaethol Cymru]] yn [[1999]]]]

Yn chwarter cyntaf y ganrif roedd Cymru yn wlad [[Plaid Ryddfrydol (DU)|Ryddfrydol]] o ran ei [[gwleidyddiaeth]] a daeth [[David Lloyd George]], AS [[Caernarfon]], yn arweinydd y Blaid Ryddfrydol a phrif weinidog y [[DU]]. Ond bu newid yn hinsawdd gwleidyddol y wlad ar ôl y [[Rhyfel Byd Cyntaf]], a'r [[Plaid Lafur|Blaid Lafur]] oedd y blaid rymusaf yng Nghymru o'r [[1930au]] ymlaen gyda'i chadarnloedd yn y [[De Cymru|De]] a'r gogledd-ddwyrain. Ffurfiwyd [[Plaid Cymru]] yn 1925 ond araf fu ei thwf tan y [[1960au]] pan etholwyd [[Gwynfor Evans]] yn AS [[Caerfyrddin]] yn 1966. Dyma'r cyfnod a welodd sefydlu [[Cymdeithas yr Iaith]] hefyd, mudiad a sefydlwydfyddai'n chwarae rhan bwysig yn y frwydr i ennill cydnabyddiaeth swyddogol i'r iaith [[Gymraeg]]. Bu newid mawr ym myd sefydliadau gwleidyddol Cymru hefyd gyda sefydlu'r [[Y Swyddfa Gymreig]] yn [[1964]], a'r broses [[datganoli]] a arweiniodd at sefydlu [[Cynulliad Cenedlaethol Cymru]] yn [[1999]].