Wicipedia

Hanes Gruffudd ap Cynan: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Pori'r hanes yn rhyngweithiol
← Cymharer â'r fersiwn gyntCymharer â'r fersiwn dilynol →
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
GweledolCystrawen wici
Vita Griffini Filii Conani
Llinell 1:
Mae '''Historia Gruffud vab Kenan''' ('''Hanes Gruffudd ap Cynan''') yn drosiad [[Cymraeg Canol]] o [[Buchedd|fuchedd]] (bywgraffiad) [[Lladin|Ladin]] goll am [[Gruffudd ap Cynan|Ruffudd ap Cynan]], brenin [[Teyrnas Gwynedd|Gwynedd]] ar ddechrau'r [[12fed ganrif]].
 
Mae'r ''Historia'' yn unigryw yn [[Llenyddiaeth Gymraeg|hanes llenyddiaeth Gymraeg]] am ei bod yr unig fuchedd neu fywgraffiad [[Cymraeg Canol]] sy'n adrodd hanes gŵr lleyg ([[Bucheddau'r Saint]] yw'r bucheddau eraill).
 
==Awduraeth==
Cafodd y fersiwn Lladin gwreiddiol, sydd''Vita bellachGriffini arFilii gollConani'', ei ysgrifennu rywbryd yn ystod oes [[Owain Gwynedd]], olynydd Gruffudd ap Cynan. GwnaedCredid hyd yn ddiweddar fod y trosiadtestun Cymraeghwnnw rywbrydwedi ei golli, ond yn ystodddiweddar hannermae'r cyntafysgolhaig Paul Russell wedi dangos fod y drydeddtestun ganrifLladin aro ddeg.Hanes Mae'rGruffudd awdurap ynCynan anhysbysa ondgeir ymddengysyn ei[[llawysgrif]] fod[[Peniarth]] 434E yn glerigwr.cadw'r Gantestun fodLladin ygwreiddiol fucheddyn hytrach na bod yn ymwneudgyfieithiad agi'r unLladin o'r dywysogiontestun GwyneddCymraeg gellidCanol cynnig''Historia eiGruffud bodvab wediKenan''i chyfansoddi[http://www.uwp.co.uk/book_desc/1893.html]. mewnCeir ungwahaniaethau opwysig sefydliadau egwlysigrhwng y dywysogaeth,testun ergwreiddiol enghraiffta'r [[Priordycyfieithiad Penmon]]ohono i'r Gymraeg sy'n tasgu goleuni ar hanes a meddylfryd y cyfnod.
 
Gwnaed y trosiad Cymraeg a elwir yn ''Historia Gruffud vab Kenan'' rywbryd yn ystod hanner cyntaf y drydedd ganrif ar ddeg. Mae'r awdur yn anhysbys ond ymddengys ei fod yn glerigwr. Gan fod y fuchedd yn ymwneud ag un o dywysogion Gwynedd gellid cynnig ei bod wedi'i chyfansoddi mewn un o sefydliadau egwlysig y dywysogaeth, er enghraifft [[Priordy Penmon]].
 
==Llawysgrifau==
Ceir y testun cynharaf o'r ''Historia'' yn llawysgrif [[Peniarth]] 17 (=[[Hengwrt]] 406), sy'n perthyn i tua chanol [[13eg ganrif|y drydedd ganrif ar ddeg]], efallai. Ceir sawl copi diweddarach ac mae hanes perthynas y llawysgrifau yn gymhleth.
==Llyfryddiaeth==
*D. Simon Evans (gol.), ''Historia Gruffud vab Kenan'' (Caerdydd, 1977). Y golygiad safonol, gyda rhagymadrodd a nodiadau helaeth.
*Paul Russell (gol.), ''Vita Griffini Filii Conani: The Medieval Latin Life of Gruffudd Ap Cynan'' (Caerdydd, 2006). ISBN 9780708318935
 
 
 
[[Categori:Llyfrau'r 12fed ganrif]]
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/wiki/Hanes_Gruffudd_ap_Cynan"