Gwent: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
BDim crynodeb golygu
→‎Hanes: Ychwanegu infobox person/wikidata, replaced: bymthegfed ganrif → 15g, bedwaredd ganrif ar ddeg → 14g using AWB
Llinell 7:
Mae hanes hir o ddefnyddio'r enw am y rhan hon o Gymru ar ochr orllewinol rhan fwyaf deheuol [[Clawdd Offa|Glawdd Offa]]. Roedd [[Teyrnas Gwent]] yn un o [[Teyrnasoedd Cymru|hen deyrnasoedd]] y [[Cymry]]. Mae tiriogaeth sir seremonïol Gwent yn debyg i diriogaeth yr hen [[Sir Fynwy]], a grëwyd adeg y [[Y Deddfau Uno 1536 a 1543|Deddfau Uno]], ac am flynyddoedd byddai cyfeirio mewn ffynonellau Seisnig at 'Gymru a Sir Fynwy' (''Wales & Monmouthshire''). Yr unig wahaniaeth rhyngddi a siroedd eraill Cymru oedd ei bod yn rhan o gylchdaith llysoedd [[Rhydychen]] yn hytrach na Chymru.
 
Edrychir ar yr ardal heddiw fel ardal Seisnig ond y gwir yw yr oedd yn ardal Gymreig iawn tan ddechrau'r chwyldro diwydiannol. Yn y bedwaredd ganrif ar ddeg14g a'r bymthegfed ganrif15g yr oedd beirdd fel [[Guto'r Glyn]] a [[Lewis Glyn Cothi]] yn cael nawdd gan ŵyr mawr yr ardal. Cyfeiria [[Dafydd ap Gwilym]] at un o deulu'r Morganiaid Ifor ap Llywelyn fel [[Ifor Hael]].
 
Gyda dyfodiad y chwyldro diwydiannol ffurfiwyd nifer o gymdeithasau Cymraeg yng Ngwent. Yr enwocaf oedd [[Cymdeithas y Cymreigyddion]].