Asid niwclëig: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
B →‎top: clean up using AWB
→‎top: Manion using AWB
Llinell 1:
[[FileDelwedd:Friedrich Miescher.jpg|bawd|Y gwyddonydd [[Swistir|Swis]] [[Friedrich Miescher]], a ddarganfu asidau niwclëig ([[DNA]]) yn 1869.<ref>Galwodd yr asidau hyn yn 'nuclein'.</ref> Yn ddiweddarach, awgrymodd y gallent chwarae rhyw ran o [[etifeddeg]].<ref>[[Bill Bryson]], ''A Short History of Nearly Everything'', Broadway Books, 2005, tud. 500.</ref>]]
Bio-polymerau o [[Niwcleotid|niwcleotidauniwcleotid]]au ydyw '''asidau niwclëig''', sy'n rhan anhepgor o fiocemeg bywyd ar y ddaear. Maent yn un o'r ychydig ffactorau sy'n nodweddu popeth byw. Mae iddynt ddwy ffurf wedi'u sylfaenu ar ribos ([[RNA]] - acronym o'r Saesneg ''RiboNucleic Acid'') a deocsiribos ([[DNA]]). Asid niwclëig deocsiribos ([[DNA]]) sy'n ymgorffori holl wybodaeth etifeddol [[organeb byw]] (a phob [[Cell (bioleg)|cell]] ynddynt). Dyma sylfaen y [[cromosom]]au ac [[Geneteg|etifeddiaeth fiolegol]].
 
Mae swyddogaethau asid niwclëig ribos (RNA) yn fwy amrywiol. Er enghraifft, mae mRNA (m = ''"messenger"'' (Saes), negesydd) yn rhan o'r broses o drosglwyddo'r wybodaeth a gedwir yn nhrefn [[Niwcleotid|niwcleotidauniwcleotid]]au [[DNA]] i strwythur [[protin]]au. Proteinau yw'r catalyddion gweithredol sy'n gyfrifol am yr hyn yr adnabyddir fel bywyd biolegol. Mae tRNA (t = trosi) yn allweddol yn y broses o drosi'r wybodaeth yn nilyniant DNA (mewn "iaith" [[Niwcleotid|niwcleotidauniwcleotid]]au) i ddilyniant asidau amino proteinau, tra bo rRNA (r = [[ribosom]]) yn chwarae rhannau yn strwythur ac ymddygiad [[Ribosom|ribosomauribosom]]au (yr organynnau sy'n adeiladu proteinau). Yng [[nghanrif 21]], darganfuwyd sawl math o RNA sy'n ymwneud â rheoli gweithgaredd celloedd. Disgwylir i sawl un o'r rhain fod yn bwysig mewn [[biotechnoleg]] ac ym [[meddyginiaeth]]au'r dyfodol.
 
==Cyfeiriadau==