[[DelweddFile:Wynton Marsalis 2009 09 13.jpg|bawd|chwith|Wynton Marsalis]]Yn yr 80au, cafwyd adwaith yn erbyn jazz rhydd a fusion, y dwy arddull a fu'n domineiddio jazz newydd yn ystod y 1970au. Dechreuodd cerddorion gan gynnwys [[Herbie Hancock]] a [[Chick Corea]], a fu'n ffigyrau pwysig yn fusion, recordio jazz acowstig eto. ArCafwyd yrgwrthdaro untebyg pryd,yn clywwyderbyn llaisjazz newyddrhydd: ardechreuodd [[Keith Jarrett]] - pianydd a oedd wedi archwilio jazz rhydd yn ystod y trwmped1970au - ar brosiect 40-mlynedd o recordio caneuon jazz traddodiadol. Rhoddwyd llais i'r tueddiadau adweithiol hyn gan y seftrwmpedwr [[Wynton Marsalis]], a ddaeth i'r amlwg fel rhan o fand [[Art Blakey]]. [[Ceidwadaeth|Ceidwadwr]] cerddorol oedd Marsalis a oedd yn ystyried jazz rhydd i fod yn estron i'r traddodiad; nid oedd yn gweld gwerth artistig i fusion chwaith<ref>{{cite web| url=http://www.allmusic.com/artist/wynton-marsalis-mn0000961688/biography| title=Wynton Marsalis Biography | publisher = allmusic | first=Scott | last=Yanow | accessdate=2007-05-20}}</ref>. Dylanwad mwyaf amlwg Marsalis oedd cerddoriaeth [[Miles Davis]] o'r 60au gyda'i ail bumawd fawr; fodd bynnag yn ddiweddarach dangosodd Marsalis ddylanwad gynyddol gan jazz traddodiadol yr 1920au a'r 1930au.
Ers 1980 mae byd jazz wedi'i nodwedu gan ystod o arddulliau gwahanol yn cyd-fyw, gyda chwaraewyr yn aml yn symud yn rhydd rhyngddynt o record i record neu hyd yn oed o fewn albwm neu gân. Mae cerddorion pwysig a ddaeth i'r amlwg yn yr 1980 yn cynnwys [[Geri Allen]], [[Terence Blanchard]] a [[John Zorn]].
