Gweledydd Brahan: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Roedd '''Gweledydd Brahan''', (Gaeleg: ''Coinneach Odhar Fiosaiche (y gweledydd glas proffwydol'')), neu Kenneth Mackenzie, yn [[Dyn Hysbys|ddyn hysbys]] a oedd yn gallu rhagfynegi’r dyfodol ac yn byw yn [[yr Alban]] yn y 17eg ganrif<ref>[http://www.historic-uk.com/HistoryUK/HistoryofScotland/The-Brahan-Seer-the-Scottish-Nostradamus/ Historic Scotland ''The Brahan Seer – the Scottish Nostradamus'']] adalwyd 12 Medi 2017</ref>. Yr awdur cyntaf i grybwyll hanes y dyn hysbys mewn llyfr oedd y Cymro [[Thomas Pennant]] yn ei lyfr ''A Tour in Scotland''<ref>[http://www.undiscoveredscotland.co.uk/usbiography/b/brahanseer.html UNDISCOVERED SCOTLAND ''THE BRAHAN SEER'']</ref>

Yn ôl un hanes bu fam Kenneth yn gwylio ei gwartheg liw nos, pan welodd hi, tua'r hanner awr o hanner nos, yr holl feddau mewn mynwent ger llaw yn agor, a’r cyfan o’r cyrff oedd yn gorffwys yn y beddau yn mynd ymaith i bob cyfeiriad. Ar ôl oddeutu awr, dechreuodd y meirw dychwelyd i orffwys eto yn eu mannau claddu. Ond, wrth sganio'r lle claddu yn fwy agos, gwelodd mam Kenneth bod un bedd yn dal i fod ar agor. Gan ei fod yn ferch ddewr, penderfynodd ganfod pam bod y bedd yn parhau’n wag. Gosododd ei chogail wrth ei geg, gan na all ysbryd fynd i mewn i fedd eto tra'r oedd yr offeryn hwnnw arno. Wedi aros ychydig daeth ysbryd merch ifanc landeg i’r fynwent gan ofyn i fam Kenneth i symud ei chogail er mwyn iddi ddychwelyd i’w bedd. Cytunodd y fam i wneud hynny ar yr amod bod yr ysbryd yn egluro paham ei bod hi mor hwyr yn dychwelyd. Ei hateb oedd bod ei siwrnai hi i yn un llawer hirach na’r gweddill gan ei fod yn gorfod mynd yr holl ffordd i Norwy, gan ei bod yn dywysoges o Norwy a boddodd gerllaw. Symudwyd y cogail ac fel diolch dwedodd yr ysbryd wrthi “ewch i’r llyn a chael hyd i garreg fach grwn, bydd rhoi i'ch mab, Kenneth y gallu i ddatgelu digwyddiadau yn y dyfodol." Cafodd hyd i’r garreg a'i roi i'w mab.

Aeth Iarll Seaforth ar ymweliad a [[Paris|Pharis]], ar gais y [[Siarl II, brenin Lloegr a'r Alban|Brenin Siarl II]], bu i ffwrdd am lawer hirach nag oedd ei wraig, yr iarlles, yn disgwyl. Heb wybod os oedd ei gŵr yn fyw neu farw gofynnodd yr Iarlles, i Kenneth os oedd yn gallu gweld be oedd wedi digwydd i’r iarll y ddinas bell. Atebodd y dyn hysbys ''Peidiwch ag ofni am eich arglwydd, mae'n ddiogel ac yn gadarn, yn dda o iechyd, yn fodlon ac yn hapus ''<ref>[http://www.scotsman.com/lifestyle/the-brahan-seer-scotland-s-nostradamus-1-465275 The Scotsman ''The Brahan Seer: Scotland's Nostradamus'']]adalwyd 10 Medi 2017</ref>. Roedd yr iarlles wedi drysu gyda’r ymateb a phwysodd ar y dyn hysbys i egluro paham nad oedd wedi dychwelyd. Gwrthododd dweud ar sawl achlysur gan ymateb ''Byddwch yn fodlon, heb holi rhagor - gadewch iddo fod yn ddigon i chi wybod bod eich arglwydd yn dda ac yn iach'', ond parhaodd yr iarlles i bwyso arno i ddweud y cyfan. O dan y fath pwysau ildiodd Kenneth gan egluro bod yr iarll wedi anghofio am ei wraig, ei blant a’i gartref gan ei fod yn mwynhau pleserau rhywiol gyda merched Paris. Ffromodd yr iarlles, nid oherwydd anniweirdeb ei gŵr, ond oherwydd ''enllib'' Kenneth. Penderfynodd lladd y negesydd, a’i orchymyn i'w llosgi fel [[gwrach]].<ref>[http://www.sacred-texts.com/neu/celt/pbs/pbs11.htm The Seers Death ''Prophecies of the Brahan Seer, by Alexander Mackenzie, (1899), at sacred-texts.com''] adalwyd 10 Medi 2017</ref>