Hanes yr Alban: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
JAnDbot (sgwrs | cyfraniadau) B robot Ychwanegu: sq:Historia e Skocisë |
B nodyn |
||
Llinell 32:
Unwyd yr Alban a Lloegr yn gyfreithiol gan [[Deddfau Uno 1707|Ddeddfau Uno 1707]], dau [[Mesur Seneddol|Fesur Seneddol]] a basiwyd yn [[1706]] gan [[Senedd Lloegr]] ac yn [[1707]] gan [[Senedd yr Alban]]. Effaith y mesurau oedd uno'r ddwy senedd, a throi Teyrnas Lloegr a theyrnas yr Alban, o fod yn ddwy wladwriaeth ar wahan oedd yn rhannu yr un brenin, i fod yn un wladwriaeth. Daeth hyn i rym ar [[1 Mai]] [[1707]]. O hyn ymlaen rheolid gwledydd Ynys Prydain gan un Senedd yn [[Llundain]].
Ar [[23 Gorffennaf]], [[1745]], glaniodd [[Charles Edward Stuart]] a saith cydymaith yn [[Eriskay]] yn Ucheldiroedd yr Alban, i gefnogi hawl ei dad i'r orsedd. Cododd faner ei dad yn [[Glenfinnan]], a llwyddodd i godi digon o ddilynwyr i ymdeithio tua dinas [[Caeredin]]. Ar [[21 Medi]] [[1745]], gorchfygodd fyddin y llywodraeth ym [[Brwydr Prestonpans|Mrwydr Prestonpans]], ac erbyn Tachwedd roedd ganddo fyddin o 6,000. Ymdeithiodd tua'r de, gan anelu am Lundain, a chyrhaeddodd cyn belled a [[Derby]]. Yma, oherwydd diffyg cefnofaeth gan Jacobitiaid Lloegr, penderfynwyd troi'n ôl am yr Alban. Gorchfygwyd ei fyddin gan fyddin y llywodraeth dan [[William Augustus, Dug Cumberland]] ar [[16 Ebrill]] [[1746]] ym [[Brwydr Culloden|Mrwydr Culloden]]. Bu Charles ar ffô yn Ucheldiroedd yr Alban am fisoedd cyn medru dychwelyd i Ffrainc ym mis Medi. Bu fyw yn Ffrainc a'r Eidal hyd ei farwolaeth.
▲===Gweler hefyd===
* [[Brenhinoedd a breninesau'r Alban]]
* [[Yr Hen Ogledd]]
Llinell 44 ⟶ 42:
{{Hanes y Gwledydd Celtaidd}}
{{
{{eginyn Yr Alban}}
| |||