Deddf yr Iaith Gymraeg 1993: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Dim crynodeb golygu
dileu paragraffau safbwynt yr awdur
Llinell 1:
Deddf a sefydlodd [[Bwrdd yr Iaith Gymraeg]] i hwyluso a hybu'r defnydd o'r Gymraeg oedd '''Deddf yr Iaith Gymraeg 1993'''. Yr oedd y ddeddf yn rhoi hawl i [[Ysgrifennydd Gwladol Cymru]] apwyntio 15 aelod o'r Bwrdd. O dan y ddeddf yr oedd rheidrwydd ar gyrff cyhoeddus o dderbyn gorchymungorchymyn oddi wrth y Bwrdd i baratoi cynllun iaith a oedd yn ddiweddarach i'w gymeradwyo gan y Bwrdd.
{{Tudalen amheus}}
 
IMae’r roiddeddf ychydighon owedi gefndirbod yn bwnc llosg ers cyn ei ichiderbyn. Cafodd Deddf Iaith 1993 ei phasio gan fwyafrif ond ni wnaeth mwyafrif ASau Cymru ei chefnogi. Yn wir, ni fyddai wedi llwyddo oni bai am gefnogaeth Torïaid o Loegr. Yn y nawdegau, cyfeiriwyd ati fel enghraifft glasurol pam yr oedd angen datganoli a Chynulliad i Gymru. Mae’nBeirniedir berthnasoly fellyddeddf eingan bodrai ynam cyfeirionad atoes gorfodaeth ar y ddeddfsector wrthbreifat i gyflwyno’ngydymffurfio tystiolaethâ’i heddiwgofynion.
Deddf a sefydlodd [[Bwrdd yr Iaith Gymraeg]] i hwyluso a hybu'r defnydd o'r Gymraeg oedd '''Deddf yr Iaith Gymraeg 1993'''. Yr oedd y ddeddf yn rhoi hawl i [[Ysgrifennydd Gwladol Cymru]] apwyntio 15 aelod o'r Bwrdd. O dan y ddeddf yr oedd rheidrwydd ar gyrff cyhoeddus o dderbyn gorchymun oddi wrth y Bwrdd i baratoi cynllun iaith a oedd yn ddiweddarach i'w gymeradwyo gan y Bwrdd.
 
O ran y [[Cymraeg|Gymraeg]], yr hyn a ddaeth â ni ger bron y Comisiwn oedd un o argymhellion y Pwyllgor Diwylliant llynedd y dylai’r Comisiwn ystyried yr angen am roi pwerau i’r Cynulliad allu diwygio Deddf yr Iaith Gymraeg [[1993]]. Nid yw’r Ddeddf hon, yn ein barn ni, yn gweithio, ac rydym wedi ceisio ei chryfhau ers sawl blwyddyn bellach. Roeddem yn gweld sefydlu’r Cynulliad Cenedlaethol yn gyfle gwych i wneud hynny.
 
I roi ychydig o gefndir ichi. Cafodd Deddf Iaith 1993 ei phasio gan fwyafrif ond ni wnaeth mwyafrif ASau Cymru ei chefnogi. Yn wir, ni fyddai wedi llwyddo oni bai am gefnogaeth Torïaid o Loegr. Yn y nawdegau, cyfeiriwyd ati fel enghraifft glasurol pam yr oedd angen datganoli a Chynulliad i Gymru. Mae’n berthnasol felly ein bod yn cyfeirio at y ddeddf wrth gyflwyno’n tystiolaeth heddiw.
 
Yn ein barn ni, ddeng mlynedd wedi iddi ddod i rym, mae’r ddeddf wedi methu. Nid yw wedi normaleiddio defnyddio’r Gymraeg. Gall unrhyw un sydd wedi ceisio defnyddio’r Gymraeg o ddydd i ddydd ddweud wrthych eich bod chi’n dal yn gorfod mynnu’r hawl i ddefnyddio’r iaith, ac nad yw’r Ddeddf mewn gwirionedd wedi rhoi hawliau i siaradwyr y Gymraeg.
 
Hefyd, gyda phreifateiddio, mae’r ffiniau rhwng y sectorau preifat a chyhoeddus yn anelwig iawn. Mewn cyfnod o’r fath, mae’r Ddeddf, sy’n ymdrin yn unig â’r sector cyhoeddus, hyd yn oed yn fwy amherthnasol.
 
Dyna’r cefndir i’n cyflwyniad ni yma heddiw. Rwyf am ofyn i Iwan ymhelaethu ar y pwyntiau rwyf wedi’u codi, wedyn cewch grynodeb gennyf ar y a chyfle i ofyn unrhyw gwestiynau fydd gennych.