Apache: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Thijs!bot (sgwrs | cyfraniadau)
B robot yn ychwanegu: id:Suku Apache
ehangu
Llinell 2:
 
[[Image:Goyathlay.jpeg|thumb|de|200px|Geronimo, un o arweinwyr enwocaf yr Apache.]]
[[Image:Apachean present.png|thumb|chwithde|450px350px|Prif leoliadau y grwpiau Apacheaidd heddiw.]]
 
'''Apache''' yw'r gair a ddefnyddir am nifer o grwpiau ethnig cysylltiedig sy'n frodorol i dde-orllewin yr [[Unol Daleithiau]]. Maent yn grwpiau sy'n siarad iaith [[De Athabascaidd|Dde Athabascaidd]] neu "Apacheaidd". Nid yw'r term fel y defnyddir ef heddiw yn cynnwys y [[Navajo]], er eu bod hwythau'n siarad iaith debyg ac yn cael eu hystyried yn bobl Apacheaidd. DawMae'rn bosibl fod y gair ''Apache'' yn dod o'r [[Sbaeneg]],. a chofnodirCofnodir ef gyntaf gan [[Juan de Oñate]] yn 1598, ond nis gwyddir beth oedd ei darddiad. Mae eraill yn cynnig ei fod yn tarddu o'r gair [[Zuni]] ''apachu'' ('gelyn') neu o'r gair [[Yuman]] ''e-patch'' ('dyn'). Geilw yr Apacheiaid eu hunain yn '''''N'De''''' neu '''''Déné''''', sef "Y Bobl".
 
Rhennir yr Apache yn:
Llinell 15 ⟶ 16:
Ceir hwy yn byw yn nhaleithiau [[Arizona]], [[Mecsico Newydd]], [[Oklahoma]] a [[Texas]].
 
Bu llawer o ymladd rhwng yr Apache a'r Sbaenwyr, Mecsicaniaid a'r Unol Daleithiau, a daethant yn adnabyddus fel ymladdwyr ffyrnig a galluog. Ymhlith yr enwocaf o'r harweinwyr roedd [[Mangas Colorado]], [[Cochise]], [[Victorio]] a [[Geronimo]]. Dan arweiniad Geronimo, grŵp bychan o Apache Chiricahua oedd yr Indiaid olaf i ymostwng i reolaeth llywodraeth yr Unol Daleithiau, ar ddiwedd y [[Rhyfeloedd Apache]] yn [[1886]].
 
===Llyfryddiaeth===
[[Image:Apachean present.png|thumb|chwith|450px|Prif leoliadau y grwpiau Apacheaidd heddiw.]]
* David Roberts, ''Once they moved like the wind[:] Cochise, Geronimo and the Apache Wars'' (Simon & Schuster, 1994; argraffiad newydd, Pimlico, 1998) ISBN 0-7126-6628-1
 
===Gweler hefyd===
* [[Rhyfeloedd Apache]]