Ffatri Airbus UK, Brychdyn: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

▲Fe adeiladwyd y ffatri ym Mrychtyn fel ffatri ‘cysgod’ yn nechrau yr Ail Ryfel Byd; dros y blynyddoedd y mae wedi ei defnyddio gan Vickers-Armstrongs Ltd; The de Havilland Aircraft Co. Ltd; Hawker Siddeley Aviation Ltd; British Aerospace / BAE Systems ac heddiw gan Airbus UK.

▲Fe agorwyd y ffatri ym Medi 1939 o dan rheolaeth Vickers-Armstrongs i adeiladu yr awyren fombio Vickers Wellington. Fe ffliodd yr awyren gyntaf ym mis Awst 1939 ar ol cael ei adeiladu mewn cyfleusterau dros dro, cyn i’r prif adeiladau cael eu gorffen. Fe roedd yna 7000 o bobl yn gweithio ym Mrychtyn yn 1943, rhyw 5000 ohonynt yn ferchaid; fe adeiladwyd 5540 o awyrenau Wellington rhwng Awst 1939 a Medi 1945, gyda uchafswm o 130 awyren y mis yn cael eu cynhyrchu.

▲Ym 1944 fe gafwyd cyfamod i adeiladu 680 o’r awyrenau fomio Avro Lancaster ond gyda diwedd yn dod i’r rhyfel ond 235 cafodd eu cynhyrchu rhwng Mehefin 1944 a Medi 1945, gyda uchafswm o 36 y mis. Mae y Lancaster PA474 sydd yn flio heddiw gyda’r Lly Awyr‘ Battle of Britain’ flight yn un o rhai diweddar a gynhyrchwyd ym 1945.

▲Ar ol gorffen adeiladu awyrennau ym 1945 fe defnyddiwyd y ffatri I gynhyrchu rhyw 28000 o’r tai ‘ pre-fabs ‘ i fynu at Mawrth 1948.

▲Yn nechrau 1948 fe roedd y de Havilland Aircraft Co. Ltd. o Hatfield, swydd Hertfordshire; i’r gogledd o Llundain; yn edrych i helaethu eu cyfleusterau gyda gwaith allforio, a cymerwyd y ffatri drosodd ar y 1af Gorffennaf 1948. Yr awyren cyntaf I fflio dan rheolaeth de Havilland oedd dh Mosquito NF38 ym mis Medi 1948 ac fe adeiladwyd 81 Mosquito yn gyfan rhwng 1948 a Tachwedd 1950.

▲Ym 1966/67 fe cafodd un o’r ddau awyren Comet diwethaf ei addasu I fod yn awyren cynddelw i’r HS801 Nimrod a ffliodd am y tro cyntaf ar y 23ain Mai 1967 a glaniodd yn Woodford, ger Manceinion. Rhwng 1966 ac 1970 fe cafodd prif ddarnau 46 awyren Nimrod ei adeiladu ym Mrychtyn ac eu cludo ar y lon i Woodford yw cydosod a fflio.

▲Ym 1962 fe gymerwyd de Havilland drosodd gan Hawker Siddeley Aviation Ltd., ac hefyd ym 1962 fe ddechreuodd paratoi am gynhyrchu y DH125 ‘executive jet’. Fe roedd y 125 yn awyren llwyddianus dros ben gyda 871 ohonynt yn cael eu cynhyrchu a fflio o Brychtyn rhwng 1963 ac 1996. Fe cafodd British Aerospace ei ffurfio yn 1977 fel yr unig gynhyrchwr awyrenau gwledig ond fe werthwyd y busnes ‘Corporate Jets’ i Raytheon o’r Unol Dalieuthau ym 1993. Mae prif ddarnau o’r awyren 125 yn cael eu adeliladu o hyd ym Mrychtyn ac yn cael eu cludo dramor i’r Unol Dalieuthau i'w gorffen fel yr awyren Hawker 800.

▲Ym 1969 fe cafodd Airbus Industrie ei ffurfio rhwng Ffrainc a’r Gorllewin yr Almaen, fe cafodd Hawker Siddeley ei arwyddo i fynu fel contractwr I gynhyrchu yr adain i’r awyren A300 ac fe cludwyd y par cyntaf I Bremen ym mis tachwedd 1971, fe cludwyd y canfed par ym 1978.

▲Ar y ffordd I fod yn Airbus UK fe cyflawnwyd y carreg-filltiroedd a sydd yn dilyn ;-

▲-1985, yr adain cyntaf yr A320 yn cael eu clydo i Filton, Bryste.

▲-1990, yr adain cyntaf yr A340 yn cael eu trosglwyddo.

▲-1992, y 1000ed par o adain yn cael eu trosglwyddo ym mis Mai.

▲-1999, y 2000ed par o adain yn cael eu trosglwyddo ym mis Chwefror.

▲-2002, y 3000ed par o adain yn cael eu trosglwyddo ym mis Chwefror.

▲Yn Awst 2001 fe ddechreuodd gwaith ar y ‘ Ffatri gorllewinol “ i adeiladu adain i’r ‘Superjumbo’ A380 ac fe agorwyd yng ngorffennaf 2003. Fe orffenwyd yr adain cyntaf ym Mawrth 2004; yn lle fflio mewn Beluga mae maint yr adain yn gorfu iddynt dechrau eu trafeilio ar yr Afon Dyfrdwy i Mostyn lle meant yn trafelio I Bordeaux ar y llong "Ville de Bordeaux". Fe ffliodd yr A380 am y tro cyntaf yn Ebrill 2005 ac mae tua 190 wedi ei gwerthu i cwmniau hedfan y byd.

▲Ym mis Hydref 2006 fe werthwyd siar 20% a roedd gan BAE Systems yn Airbus, ac ers hynu perchenog 100% o Airbus, a’r ddwy ffatri a sydd ganddynt yn Prydain Fawr, ym Mrychtyn a Filton, yw EADS ( European Aeronautic & Defence Systems ). Heddiw mae tua 5000 o weithwyr ym Mrychtyn yn gweithio ar adennydd Airbus.