Tai crefydd Cymru: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Porius1 (sgwrs | cyfraniadau) |
Porius1 (sgwrs | cyfraniadau) BDim crynodeb golygu |
||
Llinell 2:
'''Tai crefydd Cymru''', hefyd '''mynachlogydd Cymru''', yw'r adeiladau crefyddol ar gyfer cymuned o [[Mynach|fynachod]] neu [[Lleian|leianod]] yng [[Cymru|Nghymru]]. Yn fras, gellir eu dosbarthu yn [[Abaty|Abatai]], sefydliadau gweddol fawr dan reolaeth [[Abad]], a [[Priordy|Phriordai]], sefydliadau llai oedd fel rheol yn gysylltiedig ag abatai.
Arweiniodd [[Diddymu'r mynachlogydd|diddymiad y mynachlogydd]] yn ystod teyrnasiad y brenin [[Harri VIII, brenin Lloegr|Harri VIII]] at gau pob un o dai crefydd Cymru. Anfonodd y brenin gomisiynwyr allan i archwilio cyflwr y mynachlogydd a rhoddwyd eu hadroddiad ar werth y tai, y ''Valor Ecclesiasticus'', iddo; ymhlith y goruchwylwyr yng Nghymru oedd [[Elis Prys (Y Doctor Coch)]] o Blas Iolyn. Mewn canlyniad caewyd 48 o dai yng Nghymru (bron y cyfan) yn [[1536]] ac erbyn diwedd y ddegawd doedd dim un fynachlog ar ôl. ▼
Ail-gychwynwyd rhai tai crefydd yn ddiweddarach, ar raddfa lawer llai, gan yr [[Eglwys Gatholig]] a chan [[Yr Eglwys yng Nghymru|yr Eglwys Anglicanaidd]].▼
==Clasau==
Llinell 43 ⟶ 39:
Roedd [[Abaty Talyllychau]] yn un o dai y [[Premonstratensiaid]], yr unig un yng Nghymru.
==Diddymu'r Mynachlogydd==
▲Arweiniodd [[Diddymu'r mynachlogydd|diddymiad y mynachlogydd]] yn ystod teyrnasiad y brenin [[Harri VIII, brenin Lloegr|Harri VIII]] at gau pob un o dai crefydd Cymru. Anfonodd y brenin gomisiynwyr allan i archwilio cyflwr y mynachlogydd a rhoddwyd eu hadroddiad ar werth y tai, y ''Valor Ecclesiasticus'', iddo; ymhlith y goruchwylwyr yng Nghymru oedd [[Elis Prys (Y Doctor Coch)]] o Blas Iolyn. Mewn canlyniad caewyd 48 o dai yng Nghymru (bron y cyfan) yn [[1536]] ac erbyn diwedd y ddegawd doedd dim un fynachlog ar ôl.
▲Ail-gychwynwyd rhai tai crefydd yn ddiweddarach, ar raddfa lawer llai, gan yr [[Eglwys Gatholig]] a chan [[Yr Eglwys yng Nghymru|yr Eglwys Anglicanaidd]].
{{eginyn Cristnogaeth}}
| |||