[[Delwedd:Dizzy Gillespie-140912-0009-98WP.jpg|bawd|[[Dizzy Gillespie]], a'i fochau llawn gwynt, yn canu ei drwmped cam enwog.]]
Math o [[cerddoriaeth|gerddoriaeth]] yw '''jazz''' (neu weithiau yn Gymraeg '''jas''') a ffurfiodd ymysg cymunedau [[Americanwyr Affricanaidd|du]] de [[Unol Daleithiau America]] ar ddiwedd y bedwaredd ganrif ar bymtheg19g, yn enwedig [[New Orleans]]<ref>{{Cite web|url=https://www.nps.gov/jazz/learn/historyculture/history_early.htm|title=Jazz Origins in New Orleans - New Orleans Jazz National Historical Park (U.S. National Park Service)|website=www.nps.gov|language=en|access-date=2017-03-19}}</ref>. Roedd gwreiddiau jazz yn [[ragtime]] ac yn enwedig [[y felan|felan]]<ref>{{Cite web|url=https://www.sbg.ac.at/ges/people/wagnleitner/usa3/nov26frame.htm|title=A Map of Jazz Styles by Joachim Berendt, "The Jazz Book"|last=|first=|date=|website=www.sbg.ac.at|access-date=2017-03-19}}</ref>, math o gerddoriaeth oedd yn ei thro yn hannu o ddylanwadau brodorol [[Affrica]] a chafodd eu mewnforio i'r Unol Daleithiau drwy'r [[Masnach gaethweision yr Iwerydd|fasnach gaethweision]]. Ers y dechrau hyn mae jazz wedi parhau i blethu a mewnforio elfennau o draddodiadau cerddoriaeth Americanaidd a gwleydd eraill.<ref>Ferris, Jean (1993) ''America's Musical Landscape''. Brown and Benchmark. {{ISBN|0697125165}}. tt. 228, 233</ref>
Nodweddion cyffredin mewn jazz yw nodau [[swing]] a'r [[nodau'r felan|felan]], rhythmau [[poliffonig]] ac yn enwedig [[byrfyfyrio]]. Ystyrir jazz yn ffurf ar gelf cynhenid Americanaidd.<ref>Starr, Larry, a Christopher Waterman. [http://iipdigital.usembassy.gov/st/english/publication/2008/08/20080812212457eaifas0.7410852.html#axzz3QeZKNVtc "Popular Jazz and Swing: America's Original Art Form."] IIP Digital. Gwasg Prifysgol Rhydychen, 26 Gorffennaf 2008.</ref>
