|
Mae 342 o '''''Arrondissementsarrondissements'' Ffrainc''', sef is-raniadau o 100 ''[[départements Ffrainc|département]]'' [[Ffrainc]]. Mae ''arrondissement''n yn cyfateb yn fras i '''gylch''' lleol neu ardal yn Gymraeg, ond does dim uned [[Cymraeg|Gymraegllywodraeth leol]] yng Nghymru a Phrydain sy'n cyfateb yn union iddo.
Gelwir prif-ddinasprifddinas ''arrondissement/cylch'' yn ''[[SubprefecturesSous-préfectures Ffrainc|subprefecturesous-préfecture]]''. Pan mae'r ''arrondissement'' yn cynnwys y ''[[PrefecturesPréfectures Ffrainc|prefecturepréfecture]]'' (prif-ddinas) y ''département'', y prefecture''préfecture'' honnohwnnw yw prif-ddinas yr ''arrondissement'' yn ogystal.
Rhennir yr ''arrondissements'' yn bellach yn ''[[Cantons Ffrainc|cantons]]'' a ''[[CommunesCymunedau Ffrainc|communes]]'' ([[Cymuned]]au).
Rhennir [[Arrondissements Paris|Paris]], [[Lyon]] a [[Marseille]] hefyd yn [[arrondissements trefol Ffrainc|arrondissements trefol]],: ni ddylir drysu rhain gyda'r ''arrondissements'' a ddisgrifir yn yr erthygl hon.
==Rôl a gweinyddiaeth==
Mae gweinyddiaeth ''arrondissement'' wedi ei neilltuo i subprefect ({{lang-fr|''sous-préfet}})'' sy'n cynorthwyo prefect ({{lang|fr|''préfet''}}) y ''département''.
Yn wahanol i ''[[RegionsRhanbarthau Ffrainc|regionsrégions]]'' (rhanbarthau), departments''départements'' a ''communes'', nid oes gan yr ''arrondissements'' y statws o fod yn endidendidau cyfreithiol yng [[cyfraith gyhoeddus|nghyfraiddnghyfraith cyhoeddusgyhoeddus]] y wlad. Yn ogystal, ac yn wahanol i'r is-raniadau eraill, nid ydynt yn cael eieu rhedeg gan swyddogion sydd wedi cael eu hethol, ond gan swyddogion a benodir gan [[Arlywydd Gweriniaeth Ffrainc|Arlywydd Ffrainc]] ei hun.
==Hanes==
Cynigwyd y syniad o gael ''arrondissements'' sawl gwaith fel diwygiad gweinyddol yn ystod yr [[Ancien Régime]], yn nodweddiadol gan yr ''[[intendant]] o'' [[Bretagne]], [[généralité]] [[Caze de La Bove]], yn ei ''Mémoire concernant les subdélégués de l'intendance de Bretagne'' yn [[1775]].
Crewyd yr ''arrondissements'' gandan y ''Loi du 28 [[pluviôse]]'' ym mlwyddyn VIII o'r [[Calendr Gweriniaethol Ffrengig|Calendr Gweriniaethol]] ([[17 Chwefror]] [[1800]]) gan ddisodli ''districts''. Maen rhai cyfnodau yn hanes FfrangegFfrainc, maent wedi gwasanaethuchwarae rôlrhôl mewn etholiadau deddfwriaethol, yn arbennig yn ystod y [[TrydyddTrydedd GweriniaethWeriniaeth FfrengigFfrainc|TrydyddTrydedd GweriniaethWeriniaeth]]. Cysidrwyd deddf [[10 Medi]] [[1926]], a ddileodd 106 o ''arrondissements'' am resymau ariannol, i fod yn driniaeth etholaethol gan niferlawer.
==Ystadegau==
Tri neu bedwar o ''arrondissements'' sydd gan y rhanfwyafrhan fwyaf o'r ''départements''. Dim ond un sydd gan départements [[Paris]] a [[Territoire de Belfort]], tra bod gan ''département'' [[Moselle]] naw.
[[Categori:Arrondissements Ffrainc| ]]
| 