Brychan: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
RwthTomos1948 (sgwrs | cyfraniadau)
BDim crynodeb golygu
RwthTomos1948 (sgwrs | cyfraniadau)
Llinell 5:
 
==Bywgraffiad==
Roedd ei dad yn Anlach ap Coronac, pennaethGwyddelegpennaeth Gwyddeleg a priododd Marchell ach Tewdrig pennaeth Llanfaes aHi oedd yn pia [[Garthmadrun, a priododd ar yr amod y byddai euplanteu plant yn cael eiueu magu ar ei thir hi. [[Garthmadrun|Cwrddodd ei rhieni yn Iwerddon ar olôl i'w fam fynd yno i ddianc rhag gaeaf arbennig o oer]]. odiad croesodd Marchell i [[Iwerddon]] a phriododd y tywysog Anlach fab Coronac. Ganed plentynBrychan yng Ngarth madrun Ar ol iddi hi farw etifeddodd Brychan ei thiroedd i'w Farchelldrosglwyddo yni'w Iwerddonferched.
 
Furffwyd Brycheiniog fel cyngrhair rhwng rhai o feibion Brychan er diogelwch rhag llwthau eraill.
Pan ddychwelasant i Gymru bu farw Tewdrig a chymerodd Brychan drosodd fel brenin Garthmadrun a newidiodd enw'r deyrnas honno i Frycheiniog (ond mae'n fwy tebygol i hynny ddigwydd yn hwyrach ymlaen, er cof am Frychan).
 
==Etifeddiaeth==
Roedd Brychan yn dad i bedwar ar hugain o blantferched a tua 11 o feibion yn ôl traddodiady (ffigwrCognatio de Brychan a geirysgrifennwyd yn amly mewn10fed [[llêncanrif gwerin]]ond wedi seilio ar dogfennau hyn sydd ymhellach ar goll <ref>Jones, e.e.TT, meibion1977, [[LlywarchThe Hen]])daughters of Brychan, Brycheiniog Cyf.XVII</ref>. Tyfai'r rhan fwyaf ohonyn nhw i fyny i fod yn seintiau gan sefydlu eglwysi ledled y wlad. Cyfeirir at deulu ("llwyth") Brychan yn y [[Trioedd Ynys Prydain|Trioedd]] fel un o "dri llwyth seintiau Cymru" (ynghyd â theuluoedd [[Caw]] a [[Cunedda|Chunedda]].
 
Enwir nifer o eglwysi, yn y de a'r canolbarth yn bennaf, ar ôl Brychan a'i ddisgynyddion; ffaith sy'nBu awgrymuBrycheiniog fodyn Brycheiniogpwysig yn ystoddatblygiad eiCristnogaeth deyrnasiadCeltaidd yn<ref>Davies ganolfanJ, [[Cristnogaeth|Gristnogol]]1990 Hanes Cymru, bwysigPenguin</ref>.
 
==Gweler hefyd==