Endelyn ach Cynyr: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
nifer o frawddegau nad oeddwn yn eu deall / dim synnwyr - wedi'u dileu.
RwthTomos1948 (sgwrs | cyfraniadau)
Dim crynodeb golygu
Llinell 1:
Nid yw hwn yn erthygl am Cynheiddon merch Brychan ond am gor-wyres iddo Endellon
 
=== Teulu BrychanEndellion ===
Bu Endellion yn ferch i Cymorth <ref name=":0">Jones, TT 1977 The Daughters of Brychan, Brycheiniog Cyf.XVII</ref>, wyres Brychan, a Brynach un o'i cynghorwyr ef. Ganwyd hi yng Nghernyw ar ôl i'w theulu symud yno ( Gwelir Santesau Celtaidd 388-680) Treuliodd cyfnod ar Ynys Lundy ble mae ganddi gapel. Symudodd i bentref ger Padstow sydd yn dwyn ei henw; Sant Endellion.
 
=== Buwch Endellion ===
Mae hanes am Endeillion yn adrodd fod ganddi fuwch a godrodd ei hun pob dydd. un diwrnod cwrydrodd y fuwch ar dir pennaeth Tregony,Gwylltiodd ef a lladdodd y fuwch. Er mwyn dial lladdodd tad bedydd Endeillion y pennaeth ond llwyddodd Endeillion ei adfywio.<ref>Spencer, R, 1991, Saints of Wales and the West Country, Llanerch</ref>
 
{{Infobox saint
|name= Santes Dilig<br />''Saint Endelienta''
Llinell 25 ⟶ 33:
|prayer_attrib=
}}
Y mae ffynnon yn Sant Endell ion wedi cysegri iddi ac mae rhan o'i bedd wedi goroesi yno. Dethlir dydd ei gŵyl ar [[29 Ebrill]]. Yr enw [[Lladin]] arni yw '''''Endelienta'''''.
Ganwyd '''Santes Cynheiddon, Endeillion neu Dilyg''' tua 470 O.C. yn ferch i'r [[Brychan]] a roddodd ei enw i [[teyrnas Brycheiniog|Frycheiniog]]<ref name=":0">Jones, TT 1977 The Daughters of Brychan, Brycheiniog Cyf.XVII</ref> (yn ne-ddwyrain [[canolbarth Cymru]]) Fel sant, dethlir dydd ei gŵyl ar [[29 Ebrill]]. Dywedir iddi deithio gyda rhai o'i brodyr a'i chwiorydd i [[Cernyw|Gernyw]] lle truliodd y rhan fwyaf o'i hoes. Yr enw [[Lladin]] arni yw '''''Endelienta'''''. Fel mwyafrif o deuloedd penaethiaid y cyfnod perthynai i tua haner dwsin o ddynion a hawliai fod yn perthyn i Arthur, y 'dux belorum' a lwyddodd i greu cynghrair Celtiad yn erbyn y [[Sacson]]iad.<ref>Ashe, G, 1968, The search for Arthur's Britain, Paladin</ref>
 
.
==Teulu Brychan==
Roedd Brychan yn dad i bedwar ar hugain o ferched a thua 11 o feibion yn ôl y ''Cognatio de Brychan'' a ysgrifennwyd yn y [[10g]]. <ref name=":0" /> Cyfeirir at y Santes hon fel Cynheiddon yn y Cognatio' <ref name=":0" /> Tyfai'r rhan fwyaf ohonyn nhw i fyny i fod yn seintiau gan sefydlu llannau ledled y wlad. Cyfeirir at deulu ("llwyth") Brychan yn y [[Trioedd Ynys Prydain|Trioedd]] fel un o "dri llwyth seintiau Cymru" (ynghyd â theuluoedd [[Caw]] a [[Cunedda|Chunedda]].
 
[[25 Awst]] 2010 cyhoeddodd y Prif Weinidog [[David Cameron]] a'i wraig Samantha iddynt alw eu plentyn newydd anedig yn Florence Rose Endellion gan iddynt fwynhau eu gwyliau yn y pentref [[St Endellion]], Cernyw.<ref>{{cite news|url= http://www.bbc.co.uk/news/uk-politics-11089358|title= Cameron 'proud dad' after wife Samantha has baby girl|publisher= BBC|work= BBC News|date= 24 Awst 2010|accessdate= 26 Awst 2010}}</ref><ref>{{cite news|url= http://www.bbc.co.uk/news/uk-politics-11089358|title= Camerons reveal daughter's name|publisher= BBC |work= BBC News|date= 25 Awst 2010|accessdate= 26 Awst 2010}}</ref>
Llinell 43 ⟶ 50:
[[Categori:Merched y 6ed ganrif]]
[[Categori:Cristnogaeth yng Nghymru]]
[[Categori:Pobl o Frycheiniog]]
[[Categori:Seintiau Cymru]]
[[Categori:Santesau Celtaidd 388-680]]