Gweriniaeth Catalwnia (2017): Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Dim crynodeb golygu
p 2
Llinell 50:
| nodiadau = <sup>1</sup> Hefyd [[.eu]]<br />
}}
Sefydlwyd '''Gweriniaeth Catalwnia''' ({{lang-ca|República Catalana}}, {{lang-es|República Catalana}}, {{lang-oc|Republica Catalana}}) gan [[Llywodraeth Catalwnia|Lywodraeth Catalwnia]] ar [[27 Hydref]] [[2017]].<ref>{{cite news |url=https://www.theguardian.com/world/2017/oct/27/spanish-pm-mariano-rajoy-asks-senate-powers-dismiss-catalonia-president |title=Self-Catalan parliament (only 70 parlamentarians of 140) votes to declare independence from Spain |work=The Guardian |date=27 OctoberHydref 2017 |access-date=27 October 2017}}</ref><ref>{{cite news |url=http://www.telegraph.co.uk/business/2017/10/27/catalans-race-create-new-currency-economic-fortress-counter/ |title=Catalans race to create a new currency and economic fortress as independence counter-attack builds |work=The Telegraph |date=28 October 2017 |access-date=31 October 2017}}</ref><ref>{{cite news |date=30 October 2017 |title=El Gobierno ve “efectos jurídicos y vinculantes” en la declaración de independencia |url=http://www.lavanguardia.com/politica/20171030/432489625015/gobierno-efectos-juridicos-vinculantes-independencia-catalunya.html |language=Spanish |work=La Vanguardia |access-date=31 Hydref 2017}}</ref> Fe'i sefydlwyd yn dilyn pleidlais o dros 90% o blaid annibyniaeth yn [[Refferendwm ynghylch annibyniaeth Catalwnia 2017]]. Roedd y refferendwm yma'n anghyfreithlon yn ôl [[Llywodraeth Sbaen]], ac nid yw wedi cydnabod Gweriniaeth Catalwnia.<ref>{{cite news |date=27 October 2017 |url=https://www.reuters.com/article/us-spain-politics-catalonia-independence/catalan-parliament-declares-independence-from-spain-idUSKBN1CW1WO |title=Catalan parliament declares independence from Spain |agency=Reuters |access-date=27 Hydref 2017}}</ref>
 
O fewn hanner awr i Lywodraeth Catalwnia wneud Datganiad o Annibyniaeth, gosododd Senedd Sbaen Erthygl 155 o Gyfansoddiad Sbaen mewn grym a diarddelwyd (neu diswyddwyd) prif swyddogion y Llywodraeth a diddymwyd Llywodraeth Catalwnia gan [[Mariano Rajoy]] gan alw [[Etholiad Cyffredinol Catalwnia, 2017]]. Mewn ymateb i hyn, dywedodd [[Arlywydd Catalunya|Arlywydd Catalwnia]], [[Carles Puigdemont]], mai dim ond Llywodraethau all ddileu neu ddiarddel llywodraethau, mewn democratiaeth. Galwodd hefyd ar Gatalaniaid i wrthsefyll yn heddychlon cynlluniau Sbaen i weithredu Erthygl 155.
 
Wedi'r Datganiad o Annibyniaeth, a datganiad gan Carles Puigdemont yn sefydlu Gweriniaeth Catalwnia, dechreuodd llywodraeth Sbaen weithredu yn erbyn yr ymgyrch dros annibyniaeth ac yn erbyn Llywodraeth catalwni; ni chodwyd dwrn yn eu herbyn mewn unrhyw fodd.<ref name="Bloomberg-30Oct17">{{cite news|last1=Tadeo|first1=Maria|last2=Strauss|first2=Marine|last3=Duarte|first3=Esteban|date=30 October 2017|url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2017-10-30/no-sign-of-catalan-leader-as-spanish-officials-take-back-control|title=Catalonia Bows to Spanish Authority as Rajoy's Strategy Prevails|work=Bloomberg|access-date=30 October 2017}}</ref><ref name="Reuters-30Oct17">{{cite news|url=http://www.reuters.com/article/us-spain-politics-catalonia/work-resumes-normally-in-catalonia-as-spain-enforces-direct-rule-idUSKBN1CZ0IP?il=0|title=Work resumes normally in Catalonia as Spain enforces direct rule|date=30 October 2017|agency=Reuters|location=Barcelona, Madrid|access-date=30 October 2017}}</ref> Trodd Puigdemont aa nifer o'i Gabined yn alltud i [[Gwlad belg|Wlad Belg]] gan fod gwys i'w herlyn ym Madrid wedi'i gyhoeddi. Y cyhuddiadau yn eu herbyn gan y Twrnai Cyffredinol oedd: gwrthryfela, annog gwrthryfel (''sedition'') a lladrad ('lladrad'<ref>[http://geiriaduracademi.org/ ''Geiriadur yr Academi''</ref>) <ref name="LV-30Oct17">{{cite news |last=Guindal |first=Carlota |date=30 October 2017 |title=La Fiscalía se querella contra Puigdemont y el Govern por rebelión y sedición |url=http://www.lavanguardia.com/politica/20171030/432485190372/fiscal-maza-querella-puigdemont-junqueras.html |language=Spanish |work=La Vanguardia |access-date=30 October 2017}}</ref><ref name="Guardian-30Oct17">{{cite news|last=Jones|first=Sam|url=https://www.theguardian.com/world/2017/oct/30/spanish-prosecutor-calls-for-rebellion-charges-against-catalan-leaders|title=Spanish prosecutor calls for rebellion charges against Catalan leaders|date=30 October 2017|work=The Guardian|location=Barcelona|access-date=30 October 2017}}</ref><ref name="Guardian-30Oct17"/> drennydd, datganodd llys yn Sbaen fod y Datganiad o Annibyniaeth wedi'i ganslo.<ref name="eldiario.es-31Oct17">{{cite news |date=31 October 2017 |title=El Constitucional suspende la declaración de independencia de Catalunya |url=http://www.eldiario.es/politica/Constitucional-suspende-declaracion-independencia-Catalunya_0_703080059.html |language=Spanish |work=eldiario.es |access-date=31 October 2017}}</ref> Arestiwyd 9 o aelodau o Weriniaeth Catalwnia ar 2 Tachwedd a chyhoeddwyd gwarant Ewropeaidd i arestio Puigdemont a phedwar arall nad oeddent wedi mynd i'r llys. <ref name="Guardian-2Nov17">{{cite news|last=Jones|first=Sam|url=https://www.theguardian.com/world/2017/nov/02/spanish-court-question-catalonia-separatists-except-puigdemont|title=Spanish judge jails eight members of deposed Catalan government|date=2 Tachwedd 2017|work=The Guardian|location=Madrid|access-date=2 Tachwedd 2017}}</ref><ref name="BBC-2Nov17">{{cite news|title=Catalan ex-ministers held by Spain court|url=http://www.bbc.com/news/world-europe-41850094|work=[[BBC News]]|date=2 Tachwedd 2017}}</ref>
 
==Gweler hefyd==