Refferendwm ynghylch annibyniaeth Catalwnia 2017: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Sian EJ (sgwrs | cyfraniadau) |
Sian EJ (sgwrs | cyfraniadau) ychwanegu mymryn bach am y datblygiadau diweddaraf. |
||
Llinell 20:
| website = [https://www.ref1oct.eu/ ref1oct.eu]
}}
Refferendwm ar ddyfodol [[Catalwnia]], a gynhaliwyd ar [[1 Hydref]] [[2017]] oedd y '''Refferendwm ar Annibyniaeth Catalwnia 2017'''. Fe'i trefnwyd gan Lywodraeth Catalwnia (neu'r ''[[Generalitat de Catalunya]]''). Ar hyn o bryd mae [[Sbaen]] yn ystyried y wlad yn un o'i '[[Cymunedau ymreolaethol Sbaen|Chymunedau Ymreolaethol]]'.<ref name=":0">{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/world/2017/jun/09/catalonia-calls-independence-referendum-for-october-spain|title=Catalonia calls independence referendum for October|last=Jones|first=Sam|date=9 Mehefin 2017|work=The Guardian|access-date=9 Mehefin 2017|language=en-GB|issn=0261-3077}}</ref> Cyhoeddodd Llywodraeth Catalonia eu bwriad o gynnal refferndwm ar 6 Medi 2017, a'r diwrnod wedyn, fe'i gwnaed yn anghyfreithiol gan Lys Cyfansoddiad Sbaen, gan y byddai refferendwm yn eu barn nhw yn groes i Gyfansoddiad y Wlad (sef y ''Constitución española de 1978''). Yn dilyn y refferendwm, ar 27 Hydref 2017 cyhoeddwyd sefydlu [[Gweriniaeth Catalwnia (2017)]].
Fel rhan o'u hymgyrch ''Operación Anubis'', ceisiodd heddlu Sbaen atal y broses ddemocrataidd o bleidleisio, gan anafu 844 o Gataloniaid.<ref>[http://www.euronews.com/2017/10/01/high-tension-as-catalonia-referendum-day-begins euronews.com;] adalwyd 10 Hydref 2017.</ref> Er hyn, pleidleisiodd 2.3 miliwn.<ref>[https://www.nytimes.com/2017/10/01/world/europe/catalonia-independence-referendum.html nytimes.com;] adalwyd 10 Hydref 2017.</ref> Cyhoeddodd Zeid Ra'ad Al, Uwchgomisiynydd y Cenhedloedd Unedig dros [[Hawliau Dynol]], mae'n hanfodol fod Llywodraeth Sbaen yn ymchwilio'n drylwyr i'r trais a achoswyd gan eu heddlu ar ddiwrnod yr etholiad.<ref name=UN02102017>{{cite web|url=http://www.un.org/apps/news/story.asp?NewsID=57785#.WdNvstFm3WU|title=''UN human rights chief urges probe into violence during referendum in Catalonia''|website=United Nations|publisher=UN News Center|date=2 Hydref 2017|accessdate=3 Hydref 2017}}</ref><ref name="auto1">{{cite web|title=The Latest: UN chief hopes sides will solve Catalan crisis|url=https://www.cnbc.com/2017/10/02/the-associated-press-the-latest-un-chief-hopes-sides-will-solve-catalan-crisis.html|website=CNBC|date=2 Hydref 2017}}</ref>
Llinell 49:
*16 Hydref: carcharwyd dau o'r trefnwyr, [[Jordi Sànchez i Picanyol]] a [[Jordi Cuixart i Navarro]], am greu cynnwrf yn erbyn y wladwriaeth er mwyn i'r awdurdodau chwilio am brawf o'u troseddau honedig.
*27 Hydref: er gwaethaf bygythiadau gan Sbaen, pleidleisiodd Llywodraeth Catalwnia dros wneud datganiad o annibyniaeth a sefydlwyd [[Gweriniaeth Catalwnia (2017)|Gweriniaeth Catalwnia]]. O fewn hanner awr, cyhoeddodd Sbaen y byddent yn gwneud popeth i gesio 'dychwelyd' Catalwnia yn ôl i'w corlan, fel cymuned ymreolaethol, a dechreuwyd gweithredu cymal 155 o Gyfansoddiad Sbaen.
*28 Ffodd Arlywydd Catalwnia, [[Carles Puigdemont]], gyda 5 o'i Weinidogion i [[Gwlad Belg|Wlad Belg]]; ar 5 Tachwedd, gwrthododd Llys yng Ngwlad Belg y gwŷs Ewropeaidd gan Sbaen i'w hestraddodi.
==Cefndir==
| |||