Asthma: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

 

Mae asthma yn gyflwr cyffredin, tymor hir neu gronig. Mae’n effeithio ar ryw bum miliwn o bobl ym Mhrydain. Yn ystod plentyndod mae asthma yn aml yn dechrau, ond gall ddigwydd am y tro cyntaf i rywun o unrhyw oed. Mae asthma yn effeithio ar y [[anadlu|llwybrau anadlu]] – y tiwbiau sy’n cario aer i mewn ac allan o’ch ysgyfaint. Efo asthma, bydd eich llwybrau anadlu yn sensitif iawn a byddant yn chwyddo ac yn tynhau wrth i chi anadlu unrhyw beth sy’n effeithio ar eich ysgyfaint, fel mwg neu [[Alergen|alergenau]] megis [[paill]]. Mae hyn yn gallu achosi i’ch brest deimlo’n dynn a gwichian, a’i gwneud hi’n anoddach i chi anadlu. Bydd ryw draean o blant sydd ag asthma yn cael problemau pan fyddant yn oedolion. Nid oes gwellhad, ond o gael y driniaeth iawn a’i defnyddio’n gywir, mae’r rhan fwyaf o bobl yn gweld eu bod nhw’n gallu rheoli’u symptomau a byw bywyd normal. O gymharu, mae clefyd rhwystrol cronig yr ysgyfaint(COPD) fel arfer yn effeithio ar bobl hŷn. Mae COPD hefyd yn gallu achosi gwichian, ond mae hyn oherwydd bod y llwybrau anadlu wedi culhau yn fwy parhaol, ar ôl bod yn anadlu rhywbeth llidus(irritant)am gyfnod hir - mwg [[sigarét]] yw’r un mwyaf cyffredin.

 

== Pathofisioleg ==

== Achosion ==

Er nad ydym yn gwybod beth sy’n achosi asthma, rydym yn gwybod bod llawer o bethau sy’n gallu ei wneud yn waeth. Mae asthma yn aml yn rhedeg mewn teuluoedd ac mae mwy o risg i bobl sydd ag alergeddau – yn enwedig y rheiny sy’n iau nag 16 oed. Gall rhai pobl ddatblygu asthma drwy anadlu sylweddau arbennig dro ar ôl tro, yn enwedig pan fyddant wrth eu gwaith. Mae llawer o gemeg a mathau o lwch yn gallu achosi asthma.

 

Mae unrhyw beth sy’n effeithio ar eich llwybrau anadlu a’u chwyddo yn gallu gwneud eich asthma yn waeth. Gallai fod yn haint neu’n rhywbeth rydych chi’n ei anadlu i mewn. Gall yr aer ei hun wneud asthma yn waeth, er enghraifft os ydych chi’n anadlu’n gyflymach neu os yw’r aer yn oer neu’n llaith. Dyma sefyllfaoedd cyffredin sy’n gallu gwneud asthma yn waeth: