Egni (gwyddonol): Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
rhyngwici
tacluso
Llinell 1:
{{defnyddiaueraill|egni (gwahaniaethu)}}
[[Image:Lightning over Oradea Romania 2.jpg|thumb|right|258px|[[Lightning]] is the electric breakdown of air by strong electric fields. Heat and light from a lightning produces a plasma motion of air molecules.]]
 
[[Delwedd:Lightning over Oradea Romania 2.jpg|bawd|258px|[[Mellt]]]]
Mewn Ffiseg, mae '''Egni''' yn cyfeirio at allu person i symud neu weithio. Gair Brythoneg ydyw, a chaiff ei gofnodi yn gyntaf yn y Gymraeg yn y 14edd ganrif yn un o gywyddau [[Iolo Goch]]. (Cyfieithiad Saesneg: 'energy'; Cyfieithiad Groeg 'energos' neu {{lang|grc|ἐνεργός}} , sef gweithio). Mae'n bosib storio egni a'i ddefnyddio i wneud gwaith rhywbryd arall.
 
Mewn Ffiseg[[ffiseg]], mae '''Egniegni''' yn cyfeirio at allu person i symud neu weithio. Gair [[Brythoneg]] ydyw, a chaiff ei gofnodi yn gyntaf yn y [[Gymraeg]] yn y 14edd14eg ganrif yn un o gywyddau [[Iolo Goch]]. (Cyfieithiad Saesneg: 'energy'; Cyfieithiad Groeg 'energos' neu {{lang|grc|ἐνεργός}} , sef gweithio). Mae'n bosib storio egni a'i ddefnyddio i wneud gwaith rhywbryd arall.
 
Ni ellir creu egni, dim ond ei drosglwyddo neu ei gyfeirio; crewyd y syniad o [[cadwraeth egni|gadwraeth egni]] ar ddechrau'r 19eg ganrif. Yn ôl [[Theorem Noether]], mae [[cadwraeth egni]] yn ganlyniad i'r ffaith nad ydy deddfau ffiseg ddim yn newid gydag amser.<ref>O'Keeffe; Jacaranda Physics 1 a gyhoeddwyd gan John Willey & Sons Australia Ltd yn 2004; isbn=0 7016 3777 3</ref>
Llinell 7 ⟶ 9:
Er nad yw cyfanswm yr egni ddim yn newid dros amser, mae ein gallu i'w fesur yn dibynu ar ble rydym e.e. person yn eistedd mewn awyren sy'n hedfan: mae ei [[egni cinetic]] o'i gymharu a'r awyren yn sero; o'i gymharu a'r ddaear, fodd bynnag, mae ganddo egni cinetic.
 
Pan fôm yn trafod egni naturiol yr haul neu'r gwynt yn cael ei droi'n bwer trydanol neu yn sain, defnyddiwn y gair [[Ynniynni]];, er enghraifft: [[ynni'r haul]], [[ynni gwynt]] neu [[ynni hydro]].
 
==Cyfeiriadau==