Argae Aswan: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
B robot yn newid: eu:Asuango urtegia
iaith
Llinell 3:
Rhoddir yn enw '''Argae Aswan''' i ddau argae ar draws [[Afon Nîl]] gerllaw dinas [[Aswan]] yn [[yr Aifft]]. Yr argae hynaf yma yw '''Argae Isel Aswan'''; yr un diweddaraf ac enwocaf yw '''Argae Uchel Aswan''' ([[Arabeg]]: '''السد العالي''').
 
Adeiladwyd y ddau argae i osgoi lligogyddllifogydd ar yr afon, i gynhyrchu [[trydan]] ac i gael dŵr ar gyfer amaethyddiaeth. Adeiladwyd yr argae cyntaf rhwng 1899 a [[1902]], pan oedd yr Aifft yn rhan o'r [[Ymerodraeth Brydeinig]]. Roedd yn 1,900 mmetr o hyd a 54 m o uchder, ond profiodd hyn yn annigonol ac ychwanegwyd at ei uchder ynrhwng 1907 -a 1912 aac wedyn rhwng 1929 -a 1933.
 
Dechreuwyd cynllunio Argae Uchel Aswan yn [[1952]]. Tua'r un adeg daeth [[Gamal Abdel Nasser|Nasser]] i rym. Roedd yr [[Unol Daleithiau]] a'r [[Deyrnas Unedig]] wedi addo $270 miliwn o gymorth at y costau, ond ataliwyd hyn yn [[1956]] oherwydd eieu gwrthwynebiad i wleidyddiaeth Nasser. Yn [[1958]] cytunodd yr [[Undeb Sofietaidd]] i dalu am y cynllun yn eu lle. Dechreuwyd adeiladu'r argae yn [[1960]], a chafodd ei orffen ar [[21 Gorffennaf]], [[1970]]. Dechreuodd [[Llyn Nasser]] ffurfio tu ôl i'r arfae yn 1964, tra bod yr argae'n dal i gael ei godi. Bu cydweithrediad rhwng nifer o wledydd wedi ei drefnu gan [[UNESCO]] i symud nifer o demlau a henebion eraill rhag iddynt gael eu boddi. Teml [[Abu Simbel]] yw'r enwocaf o'r rhain.
 
Mae'r argae yn 3,830 m o hyd a 111 m o uchder; ac yn cynnwys 43 miliwn m³ o ddeunydd. Gall hyd at 11,000 m³ o ddŵr yr eiliad lifo trosto. Mae Llyn Nasser yn 550 km o hyd a 35 km o led yn y man lletaf, gydag arwynebedd o 5,250 km².