Sir hanesyddol yn [[De-ddwyrain Lloegr|ne-ddwyrain]] [[Lloegr]] yw '''Sussex'''. Daw'r enw o'r [[Hen Saesneg]] ''Sūþsēaxe'' ('"[[Sacsoniaid Deheuol]]'"), ac mae ardal y sir hanesyddol yn cyfateb yn fras i ardal hynafol [[Teyrnas Sussex]] a sefydlwyd gan [[Ælle o Sussex]] yn [[477CC]], a daeth yn ran o deyrnas [[Wessex]] yn [[825]], a teyrnas Lloegr yn ddiweddarach. Caiff ei ffinio i'r gogledd gan [[Surrey]], i'r dwyrain gan [[Caint|Gaint]], i'r de gan y [[Môr Udd]], ac i'r gorllewin gan [[Hampshire]]. Caiff ei rannu yn dri ardal llywodraeth leol, sef wedi ei rannu ynyng [[Gorllewin Sussex|Ngorllewin Sussex]], [[Dwyrain Sussex]] a dinas [[Brighton a Hove]]. Crewyd dinas Brighton & Hove yn [[awdurdod unedigl]] ym 1997; a derbyniodd statws [[dinas]] yn 2000. Tan hynny, [[Chichester]] oedd unig ddinas Sussex.
Caiff Sussex ei rannu'n dair prif is-ranbarth [[daearyddiaeth|daearyddol]]. Yn y de-orllewin mae cwastad arfordirol ffrwythlon gyda phoblogaeth dwys. Mae bryniau sialc y [[South Downs]] yn rhollio i'r gogledd o hyn, a thu hwnt i'r bryniau ceir ardal goedwigol [[Sussex Weald]].
