Fersiwn yn ôl 18:56, 15 Rhagfyr 2017 golygu Llywelyn2000 (sgwrs \| cyfraniadau) Gwneuthurwyr cyfrifon, Biwrocratiaid, Defnyddwyr wedi'u cadarnhau, Gweinyddwyr rhyngwyneb, Wedi eithrio rhag bod eu cyfeiriadau IP yn cael eu blocio, Gweinyddwyr 94,660 golygiad B →‎Hanes a thraddodiad: Ardddull a manion sillafu, replaced: ym Mhrydain → yng ngwledydd Prydain using AWB ← Cymharer â'r fersiwn gynt		Fersiwn yn ôl 16:14, 18 Rhagfyr 2017 golygu dadwneud RwthTomos1948 (sgwrs \| cyfraniadau) 1,137 golygiad BDim crynodeb golygu Tagiau: Golygiad Gweladwy Cymharer â'r fersiwn dilynol →
Llinell 2: [[Delwedd:Pennant Melangell screen.png\|bawd\|Gwaith pren yn dylunio chwedl Brochwel; cofnod inc, 1903.]] [[Sant]]es Gymreig o'r [[6ed ganrif\|6ed~~]] neu'r [[7g~~]] oedd '''Melangell''' ([[Lladin]]: '''Monacella'''). Mae buchedd [[Lladin\|Ladin]] iddi, ''Historia Divae Monacellae'', ar gael, yn dyddio o tua'r [[15g]]. Ei [[dydd gŵyl]] yw [[27 Mai]]. ==Hanes a thraddodiad== Yn ôl traddodiad, roedd yn enedigol o [[Iwerddon\|Iwerddon.]] Bu yn ferch i Eithne Wyddelles a Cyfwlch Addfwyn, perthynas i Elen o Gaernarfon. Ffôdd i osgoi priodas oedd wedi ei threfnu iddi gan ei thad, a daeth i [[Powys\|Bowys]] i fyw yn unig ym mhen uchaf dyffryn [[Afon Tanad]] yn 590<ref name=":0">Spencer, R, 1991, Saints of Wales and the West Country, Llanerch</ref>. Un diwrnod daeth Brochwel, Tywysog Powys, (efallai [[Brochwel Ysgithrog]]) i'r dyffryn i hela. Ymlidiodd ei gŵn hela [[ysgyfarnog]], a redodd at Melangell a llochesu dan ei gwisg. Gwrthodasant y cŵn mynd ymlaen; ~~rhedasany~~rhedasant i ffwrdd dan ubain. Gwnaeth hyn ddigon o argraff ar Brochwel nes peri iddo roi'r dyffryn, a elwir yn awr yn [[Pennant Melangell\|Bennant Melangell]] iddi.<ref name=":0" /> Daeth Melangell yn abades cymuned Cristnogol fechan yno, ac mae'r eglwys yno wedi ei chysegru iddi. Yn yr eglwys gellir gweld [[creirfa]] Melangell, sydd wedi ei ail-adeiladu wedi iddo gael ei ddinistrio adeg y [[Diwygiad Protestannaidd]] ac sy'n un o'r esiamplau gorau o'i fath yng ngwledydd Prydain. Ymhen dwyreiniol yr eglwys mae cell fach hanr gron a elwir 'Cell y Bedd' Credir fod Melangell wedi claddu yno. Ail adeiladwyd y cell yn y 20g ar seiliau o'r 10g.

Melangell: Gwahaniaeth rhwng fersiynau