Effaith tŷ gwydr: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Mae'r '''effaith tŷ gwydr''' yn cyfeirio at newid yn nhymheredd [[ecwilibriwm thermol]] planed neu leuad gan bresenoldeb [[atmosffer]] sy'n cynnwys nwy sy'n amsugno [[isgoch|ymbelydredd isgoch]].<ref>[http://www.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar4/syr/ar4_syr_appendix.pdf] IPCC AR4 SYR Appendix Glossary</ref> Mae [[nwy tŷ gwydr|nwyon tŷ gwydr]] yn cynhesu'r atmosffer drwy amsugno'n yn effeithlon yr ymbelydred isgoch sy'n cael ei allyrru gan wyneb y ddaear, gan yr atmosffer ei hunan, a gan [[cwmwl|gymylau]]. Fel canlyniad o'r gwred mae'r atmosffer hefyn yn pelydru isgoch thermol i bob cyfeiriad, gan gynnwys i lawr at wyneb y ddaear. Ac felly, mae'n dal gwres rhwng y system troposffer-arwynebol.<ref name=ipcc-AR4WG1">A concise description of the greenhouse effect is given in the ''Intergovernmental Panel on Climate Change Fourth Assessment Report,'' "What is the Greenhouse Effect?" [http://ipcc-wg1.ucar.edu/wg1/Report/AR4WG1_Print_Ch01.pdf IIPCC Fourth Assessment Report, Chapter 1], page 105: "To balance the absorbed incoming [solar] energy, the Earth must, on average, radiate the same amount of energy back to space. Because the Earth is much colder than the Sun, it radiates at much longer wavelengths, primarily in the infrared part of the spectrum (see Figure 1). Much of this thermal radiation emitted by the land and ocean is absorbed by the atmosphere, including clouds, and reradiated back to Earth. This is called the greenhouse effect."</ref><ref>Stephen H. Schneider, in ''Geosphere-biosphere Interactions and Climate,'' Lennart O. Bengtsson and Claus U. Hammer, eds., Cambridge University Press, 2001, ISBN 0521782384, pp. 90-91.</ref><ref>E. Claussen, V. A. Cochran, and D. P. Davis, ''Climate Change: Science, Strategies, & Solutions,'' University of Michigan, 2001. p. 373.</ref><ref>A. Allaby and M. Allaby, ''A Dictionary of Earth Sciences,'' Oxford University Press, 1999, ISBN 0192800795, p. 244.</ref> Mae'r mecanwaith yn elfennol yn wahanol i mecanwaith [[tŷ gwydr solar (technegol)|tŷ gwydr]] go iawn, sydd yn hytrach yn arunigo yr awyr tu mewn i'r strwythr fel nad yw gwres yn cael ei golli trwy [[darfudiad]] na [[dargludiad]]. Darganfyddwyd yr effaith tŷ gwydr gan [[Joseph Fourier]] yn 1824, ac arbrofwyd ar y syniad yn ddibynadwy am y tro cyntaf gan [[John Tyndall]] yn 1858, adroddwyd yn feintiol am y tro cyntaf gan [[Svante Arrhenius]] yn ei bapur yn 1896.<ref>[http://arjournals.annualreviews.org/doi/full/10.1146/annurev.energy.25.1.441 Annual Reviews (angen cofrestru)]</ref>